Rodzina Wiłkomirskich i ich związki z Kaliszem

Józef Wiłkomirski

Józef Wiłkomirski - kompozytor, wiolonczelista, dyrygent, pisarz, publicysta, popularyzator kultury.

Urodzony 15 maja 1926 r. w Kaliszu (chrzczony w Opatówku). W dzieciństwie pobierał naukę gry na wiolonczeli. W latach 1936-1939 uczył się w Konserwatorium Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej w Łodzi, a w czasie okupacji w Warszawie. Po wojnie studiował dyrygenturę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi i Warszawie.

Podczas wojny walczył jako żołnierz podziemnej Armii Krajowej i był uczestnikiem Powstania Warszawskiego.

Po wojnie m. in. był wiolonczelistą w Orkiestrze Państwowej Filharmonii w Łodzi i orkiestrze Opery Warszawskiej, dyrygentem Państwowej Filharmonii w Krakowie i Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca "Mazowsze", kierownikiem muzycznym Zespołu Pieśni i Tańca "Skolimów" oraz drugim dyrygentem Państwowej Filharmonii w Poznaniu. W latach 1957-1971 był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Filharmonii w Szczecinie, w 1978 r. założył Filharmonię w Wałbrzychu i był jej dyrektorem naczelnym oraz artystycznym do 2005 r. W latach 1978-1991 kierował Zespołem Szkół Muzycznych w Wałbrzychu. Dyrygował ponad 1600 koncertami w 24 krajach Europy, Azji i Ameryki

Komponował utwory od 1968 r., m. in. dla dzieci na fortepian i na chór dziecięcy - stworzył ponad 70 baśni muzycznych. Zajmuje się także popularyzacją muzyki w radiu i telewizji oraz dziennikarstwem nie tylko muzycznym.

Jest laureatem wielu nagród i odznaczeń państwowych, m.in. otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Jego matka była Kaliszanką, Kalisz jest jego rodzinnym miastem, wielokrotnie dyrygował orkiestrą Filharmonii Kaliskiej. Było to podczas wizyt związanych m.in. z uroczystościami rodzinnymi. Koncertował m. in. w 1994 r. i w 2000 r. z okazji 100. rocznicy urodzin Kazimierza Wiłkomirskiego. W marcu 2015 r. gościł w Kaliszu z okazji inauguracji Roku Wiłkomirskich w Kaliszu i 100. rocznicy pierwszego koncertu Tria Wiłkomirskich w Moskwie. 28 maja br. otrzymał godność Honorowego Obywatela Kalisza (Uchwała Rady Miejskiej Kalisza nr X/92/2015 w sprawie nadania godności Honorowego Obywatelstwa Miasta Kalisza).

Wanda Wiłkomirska

Wanda Wiłkomirska - skrzypaczka, legenda polskiej wiolinistyki

Wiłkomirska Jolanta Wanda Alfreda córka Alfreda i Doroty Ludwiki z Temkinów ur. 11 stycznia1929 w Warszawie (nr aktu urodzenia VI-121/335/ 1929). Zaczęła grać na skrzypcach w wieku pięciu lat pod kierunkiem ojca. Po raz pierwszy wystąpiła publicznie w wieku siedmiu lat. W 1947 ukończyła studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi w klasie skrzypiec Ireny Dubiskiej, a w 1949 r. u Ede Zathureczky'ego w Akademii im. Ferenca Liszta w Budapeszcie. Jej pedagogami byli także Eugenia Umińska i Tadeusz Wroński w Warszawie, Henryk Szeryng w Paryżu. Jest laureatką czterech międzynarodowych konkursów: w Genewie (1946), w Budapeszcie (1949), Konkursu Bachowskiego w Lipsku (1950) i Konkursu im. Wieniawskiego w Poznaniu (1952). W latach 1955-1981 była solistką Filharmonii Narodowej. Po 13 grudnia 1981 r, w stanie wojennym, wyjechała z kraju. Wróciła dopiero po upadku komunizmu, w 1990 r. Na "Warszawskiej Jesieni" w 1990 r. Wanda Wiłkomirska grała Koncert Skrzypcowy politycznego emigranta, Andrzeja Panufnika, który też przyjechał wtedy do Polski po latach - pierwszy raz od 1954 r.

W latach 60-tych rozpoczęła wielką międzynarodową karierę, grając z czołowymi orkiestrami pod batutą takich mistrzów jak Otto Klemperer, Leonard Bernstein, Carlo Maria Giulini, John Barbirolli, Kurt Masur, Wolfgang Sawallisch, Zubin Mehta. W sumie dała ponad 3000 koncertów w 50 krajach świata. Jako solistka brała udział w inauguracji odbudowanej po wojennych zniszczeniach Filharmonii Narodowej w Warszawie, w otwarciu Barbican Hall w Londynie, dała inauguracyjny recital oraz wystąpiła na pierwszym koncercie orkiestry Sydney Symphony w Operze w Sydney. Jako kameralistka występowała m.in. w Trio Wiłkomirskich (od 1945 r.), a także z Marthą Argerich, Danielem Barenboimem, Gidonem Kremerem, Mischą Maisky'm. W 1983 r. przyjęła profesurę w Hochschule für Musik, prowadziła kursy mistrzowskie na całym świecie m. in. w Sydney.

Jest laureatką czterech międzynarodowych konkursów: w Genewie (1946), w Budapeszcie (1949), Konkursu Bachowskiego w Lipsku (1950) i Konkursu im. Wieniawskiego w Poznaniu (1952). Za swoją muzyczną działalność otrzymała wiele medali, nagród i wyróżnień m.in. Nagrodę Państwową II stopnia (1952), Nagrodę Państwową I stopnia (1964), Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1981), Nagrodę Fundacji im. Karola Szymanowskiego (1997), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2001), odznaczenie za działalność dla Polonii Australijskiej (2005). W 2006 nadano jej tytuł doktora honoris causa Akademii Muzycznej w Łodzi oraz godność Honorowego Obywatela Miasta Kalisza.

Jej matka była kaliszanką. Często występowała w Kaliszu m.in. w ramach 10 Kaliskich Dni Muzyki Kameralnej na koncercie inauguracyjnym (16 października 1976) w towarzystwie Państwowej Orkiestry Symfonicznej w Kaliszu jako solistka (dyrygował Kazimierz Wiłkomirski).

W 2006 r. otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Kalisza, była też gościem Filii Nr 7 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kaliszu i obejrzała "małe muzeum rodziny Wiłkomirskich" W marcu 2015 r. gościła w Kaliszu z okazji 100. rocznicy pierwszego koncertu Tria Wiłkomirskich w Moskwie.