Nauczyciele, pedagodzy oraz inni pracownicy oświaty mają swoje święto 14 października. Obchodzony jest wtedy Dzień Edukacji Narodowej. Data ta nawiązuje do utworzenia w 1773 r. Komisji Edukacji Narodowej - pierwszego w Europie ministerstwa oświaty, które podjęło się zadania reformowania szkolnictwa w Polsce.
W 1957 r. w Warszawie odbyła się Światowa Konferencja Nauczycielska, której organizatorem był Związek Nauczycielstwa Polskiego. To wtedy pojawił się pomysł, by ustanowić święto nauczycieli, a pierwszą datą był 20 listopada. W 1972 r. Karta praw i obowiązków nauczyciela, ustanowiła Dzień Nauczyciela i zmieniła datę obchodów tego święta na 14 października. W 1982 r. zaczęła w naszym kraju obowiązywać Karta Nauczyciela, w której uznano, że dzień ten będzie świętem wszystkich pracowników oświaty - stąd też ustanowiono jego nową nazwę.
Dzień Edukacji Narodowej to święto dedykowane wszystkim nauczycielom, wychowawcom i pedagogom. To moment, kiedy doceniamy pracę tych, którzy poświęcają się kształceniu i wychowywaniu przyszłych pokoleń. Z okazji Dnia Edukacji Narodowej w szkołach i placówkach oświatowych organizowane są uroczyste akademie i inne wydarzenia. Ponadto, jest to dzień kiedy Minister Edukacji Narodowej wręcza nauczycielom medale Komisji Edukacji Narodowej za długoletni staż pracy, Krzyże Zasługi oraz nagrody za osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze.
Z tej okazji przygotowaliśmy dla Państwa wystawę on-line składającą się z 30 obiektów. Są to głównie dokumenty, fotografie oraz filmy. Najstarszy dokument datowany jest na 27 lipca 1926 r., a najmłodszy pochodzi z 1998 r.
Wszystkie materiały archiwalne pochodzą z zasobu Archiwum Państwowego w Kaliszu z następujących zespołów i zbiorów archiwalnych: Spuścizna Tadeusza Martyna z Kalisza, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, Dziennikarska Spółdzielnia Pracy "Ziemia Kaliska" w Kaliszu, Zbiór materiałów rodzinnych oraz Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu. Są to m.in świadectwo ukończenia egzaminu nauczycielskiego, zaświadczenia podnoszące kwalifikacje zawodowe, dyplomy nadające odznaczenia za długoletni staż pracy, zaświadczenie Kuratorium Okręgu Szkolnego łódzkiego o odbyciu przez nauczyciela publicznej szkoły dokształcającej zawodowej w Kaliszu kursu metodyczno-programowego rysunku odręcznego, zawodowego i geometrii, zaproszenie na uroczystość jubileuszu 50-lecia pracy w zawodzie nauczycielskim, opinia i karta pracy zawodowej nauczyciela, życiorysy nauczycieli tajnego nauczania wpisanych do Księgi pamiątkowej "Zasłużeni dla oświaty i wychowania woj. kaliskiego" . filmy z uroczystości Dnia Nauczyciela, które odbyły się w kaliskich szkołach.
Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z naszą wystawą.
Świadectwo pierwszego egzaminu nauczycielskiego Heleny Hieropolitańskiej wydane 27 lipca 1926 r. w Łowiczu przez Państwową Komisję Egzaminacyjną dla czynnych i niewykwalifikowanych nauczycieli szkół powszechnych stwierdzający, że Helena Hieropolitańska uzyskała prawem przypisane kwalifikacje do pełnienia obowiązków tymczasowego nauczyciela szkół powszechnych.
APK, Spuścizna Tadeusza Martyna z Kalisza, sygn. 1186
Zaświadczenie Kuratorium Okręgu Szkolnego Łódzkiego z 4 lipca 1931 r. o odbyciu przez Piotra Wilczyńskiego, nauczyciela publicznej szkoły dokształcającej zawodowej w Kaliszu, kursu metodyczno-programowego rysunku odręcznego, zawodowego i geometrii dla nauczycieli szkół dokształcających zawodowych.
APK, Zbiór materiałów rodzinnych, sygn. 345
Dokument z 19 sierpnia 1932 r. wydany przez Inspektora Szkolnego Powiatu Kaliskiego stwierdzający, że Helena Hieropolitańska z dniem 5 lutego 1932 r. stała się stałą nauczycielką publicznych szkół powszechnych.
APK, Spuścizna Tadeusza Martyna z Kalisza, sygn. 1186
Dyplom z 23 maja 1938 r. dla Heleny Hieropolitańskiej nauczycielki Publicznej Szkoły Powszechnej w Dobrzecu Wielkim wydany przez Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego, nadający brązowy medal za długoletnią służbę.
APK, Spuścizna Tadeusza Martyna z Kalisza, sygn. 1186
Nauczycielka wraz z uczniami podczas zajęć lekcyjnych w szkole w Marianowie. Fotografia z lat 1950-1969 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 513
Nauczyciele w sali lekcyjnej w szkole w Koźminku. Fotografia z lat 1950-1969 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 513
Nauczycielka wraz z uczniami w sali lekcyjnej w szkole w Kwaskowie. Fotografia z lat 1950-1969 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 513
Nauczyciel wraz z uczniami w sali lekcyjnej w szkole w Stobnie. Fotografia z lat 1950-1969 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 513
Nauczycielka wraz z uczniami w sali lekcyjnej w szkole w Szałem. Prezentowana fotografia pochodzi z lat 1950-1969 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 513
Uczniowie Szkoły Podstawowej wraz z nauczycielem przed budynkiem szkoły w Sobiesękach. Prezentowana fotografia pochodzi z lat 1950-1969 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 513
Szkoła Ćwiczeń przy Studium Nauczycielskim w Kaliszu. Klasa III w roku szkolnym 1960/61 wraz z nauczycielką p. Ireną Trzeszczyk.
APK, Zbiór materiałów rodzinnych, sygn. 265
Szkoła Ćwiczeń przy Studium Nauczycielskim w Kaliszu. Abiturienci w roku szkolnym 1964/65 r. wraz z nauczycielami przed budynkiem szkoły.
APK, Zbiór materiałów rodzinnych, sygn. 266
Szkoła Ćwiczeń przy Studium Nauczycielskim w Kaliszu. Jubileusz 50-lecia pracy w zawodzie nauczycielskim Cecylii Morawskiej. Fotografia wykonana w dniu 12 czerwca 1965 r.
APK, Zbiór materiałów rodzinnych, sygn. 264
Zaproszenie z dnia 12 czerwca 1965 r. na uroczystość jubileuszu 50-lecia pracy w zawodzie nauczycielskim Cecylii Morawskiej.
APK, Zbiór materiałów rodzinnych, sygn. 263
Życiorys Franciszka Maklesa napisany 21 stycznia 1969 r. w Mechnicach. Był on nauczycielem urodzonym 6 września 1899 r. w Miedźnie w powiecie częstochowskim. W 1921 r. odbył jednoroczny Państwowy Kurs Seminaryjny w Poznaniu, po którym zdał maturę seminaryjną przy Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Wolsztynie. Rok później przystąpił do Związku Nauczycielstwa Polskiego. Pierwsze trzy lata pracował samodzielnie w Szklarce Mielęckiej, następne 5 lat w dwuklasowej szkole w Torzeńcu, w której zdał egzamin kwalifikacyjny. Na kursach dla starszych uczył języka polskiego.
APK, Spuścizna Tadeusza Martyna z Kalisza, sygn. 1023
Życiorys Marii Felicji Łączkowskiej napisany 15 maja 1970 r. - kaliskiej nauczycielki, działaczki i członkini Towarzystwa Przyjaciół Książki w Kaliszu. W 1878 r. zdała egzamin państwowy przy gimnazjum filologicznym w Kaliszu (dziś liceum im. A. Asnyka) i otrzymała prawo nauczania języka polskiego. Maria Felicja Łączkowska przez 22 lata od 1892 r. do 1914 r. prowadziła tajne kursy nauczania języka polskiego, historii i literatury polskiej. Wybuch wojny zastał Łączkowską nad Bałtykiem, gdzie pojechała podreperować swoje zdrowie. Po zakończeniu działań wojennych wróciła do kraju w 1918 roku i rozpoczęła na nowo prace nauczycielską i społeczną w Kaliszu. Organizowała w Kaliszu kursy literatury dla nauczycielek szkół powszechnych, uczyła w Gimnazjum Żeńskim Haliny Radońskiej, w Gimnazjum Męskim im. Asnyka, a także w Gimnazjum Sióstr Nazaretanek do 1932 r.
APK, Spuścizna Tadeusza Martyna z Kalisza, sygn. 105
Zaświadczenie wydane dnia 12 marca 1976 r. przez Związek Zawodowy Pracowników Kultury i Sztuki, Rady Zakładowej Państwowej Szkoły Muzycznej w Kaliszu dla Eugenii Jadwigi Szarras-Rychter - nauczycielki muzyki urodzonej 3 lutego 1891 r. w Kaliszu w celu uzyskania stałej renty. Z zaświadczenia wynika że, Eugenia Jadwiga Szarras-Rychter była nauczycielka muzyki, która w okresie okupacji w latach 1940-1945 r. zajmowała się tajnym nauczaniem dzieci polskich w swoim prywatnym mieszkaniu w Kaliszu w zakresie nauczania języka polskiego i muzyki.
APK, Spuścizna Tadeusza Martyna z Kalisza, sygn. 201
Dane liczbowe dotyczące zatrudnienia nauczycieli w Żelazkowie na dzień 5 września 1986 r. w roku szkolnym 1986-1987.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 393
Dane liczbowe dotyczące zatrudnienia nauczycieli w Opatówku na dzień 5 września 1986 r. w roku szkolnym 1986-1987.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 393
Maciej Michalski - nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 18 w Kaliszu w 1992 r.
APK, Dziennikarska Spółdzielnia Pracy "Ziemia Kaliska" w Kaliszu, sygn. 981
Film z 1992 r. z życzeniami dla nauczycieli z okazji ich święta.
APK, Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu, sygn. 27
Uczniowie wraz z nauczycielką na pamiątkowej fotografii podczas zakończenia roku szkolnego w 1994 r.
APK, Dziennikarska Spółdzielnia Pracy "Ziemia Kaliska" w Kaliszu, sygn. 700
Nagranie z 1995 r. prezentujące uroczystość w Kaliskim ratuszu z okazji 90 lat Związku Nauczycielstwa Polskiego
APK, Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu, sygn. 186
Nagranie z 1996 r. prezentujące Dzień Nauczyciela w Zespole Szkół Włókienniczych i V Liceum Ogólnokształcącym w Kaliszu.
APK, Centrum Kultury i Sztuki w Kaliszu, sygn. 152
Bąk Kazimierz - nauczyciel Liceum Ogólnokształcącego w Krotoszynie. W zawodzie nauczycielskim pracował od 1945 r. W czasie okupacji brał udział w tajnym nauczaniu, a po wojnie w organizacji Liceum w Krotoszynie. Przez 25 lat pełnił funkcję instruktora Powiatowego Ośrodka Metodycznego, gdzie zajmował się podnoszeniem metod pracy nauczycieli na lekcji historii. Został wyróżniony m.in. tytułem ",Zasłużony Nauczyciel PRL" w 1975 r. Osoba Kazimiera Bąka wpisana została do Księgi pamiątkowej "Zasłużeni dla oświaty i wychowania woj. kaliskiego" z 1998 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 514
Maria Bojarska - nauczycielka Studium Wychowania Przedszkolnego w Ostrowie Wielkopolskim z 50 letnim stażem pracy w zawodzie nauczycielskim, w tym ponad 20 lat na stanowiskach kierowniczych. Pracę pedagogiczną rozpoczęła w 1923 r. W latach 1936-1954 była dyrektorem Liceum Żeńskiego w Ostrowie Wielkopolskim. Od 1954 r. pracowała w Ostrowskim Liceum Pedagogicznym dla wychowawczyń przedszkoli. W czasie okupacji organizowała i prowadziła tajne nauczanie. Pełniła również funkcję kuratora tajnego nauczania na terenie południowej Wielkopolski. Została wyróżniona m.in. tytułem ", Zasłużony Nauczyciel PRL". Jej osoba wpisana została do Księgi pamiątkowej "Zasłużeni dla oświaty i wychowania woj. kaliskiego" z 1998 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 514
Pelagia Okólska - kierowniczka szkoły do 1939 r. na terenie Kuratorium Okręgu Szkolnego Wileńskiego. Prowadziła tajne nauczanie w zakresie siedmiu klas szkoły powszechnej. W 1942 r. została aresztowana i wywieziona do Nowego Tomyśla, gdzie pracowała do końca wojny jako robotnik rolny. Po wojnie powróciła do pracy nauczycielskiej. Została wyróżniona m.in. tytułem ",Zasłużony Nauczyciel PRL", otrzymała złoty medal Komisji Edukacji Narodowej, a także złoty Krzyż Zasługi. Jej osoba wpisana została do Księgi pamiątkowej "Zasłużeni dla oświaty i wychowania woj. kaliskiego" z 1998 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 514
Ignacy Klimaszewski - Inspektor byłego Wydziału Oświaty i Wychowania w Ostrzeszowie, nauczyciel z 35- letnim stażem, Inspektor szkolny, a także sekretarz Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Ostrzeszowie. W czasie okupacji prowadził tajne nauczanie oraz przytułek dla dzieci osieroconych podczas Powstania Warszawskiego. Po wojnie włączył się do odbudowy szkolnictwa na terenie powiatu kępińskiego, a od 1954 r. jako Inspektor Szkolny na terenie powiatu ostrzeszowskiego. Dzięki jego inicjatywie i zaangażowaniu wybudowano 16 nowych szkół oraz 14 domów nauczyciela. Został wyróżniony m.in. honorowym tytułem ",Zasłużony Nauczyciel PRL w 1976 r.". Osoba Ignacego Klimaszewskiego wpisana została do Księgi pamiątkowej "Zasłużeni dla oświaty i wychowania woj. kaliskiego" z 1998 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 514
Józef Ermel - nauczyciel Szkoły Podstawowej w Sycowie z 41-letnim stażem pracy w zawodzie nauczyciela. W czasie okupacji pracował jako nauczyciel polskiej szkoły prowadząc jednocześnie tajne nauczanie. Od 1945 r. organizował oświatę od podstaw. Był czołowym działaczem społecznym pełniąc m.in. funkcję Prezesa Zarządu oddziału Powiatowego ZNP oraz członka Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. W 1968 r. przeszedł na emeryturę nie zaprzestając działalności pedagogicznej i społecznej. Pełnił funkcję członka Prezydium Rady Zakładowej Związku Nauczycielstwa Polskiego. Został wyróżniony m.in. honorowym tytułem ",Zasłużony Nauczyciel PRL", a także odznaczony Złotym Medalem Zasługi. Osoba Józefa Ermela wpisana została do Księgi pamiątkowej "Zasłużeni dla oświaty i wychowania woj. kaliskiego" z 1998 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 514
Tadeusz Bielski - dyrektor szkoły w Nowych Skalmierzycach, a także nauczyciel z 31 - letnim stażem pracy w zawodzie nauczycielskim, w tym 27 lat na stanowiskach kierowniczych. W czasie pełnienia funkcji kierowniczych był propagatorem idei postępu i wprowadzania innowacji pedagogicznej. W 1972 r. otrzymał nagrodę im. Komisji Edukacji Narodowej za współudział, opracowanie i wdrożenie nowego systemu wychowawczego. Zawsze na pierwszym miejscu stawiał dobro dziecka i nauczyciela. Przez długie lata był m.in. społecznym Prezesem Powiatowej Rady Związku Nauczycielstwa Polskiego w Ostrowie Wielkopolskim, a także członkiem Rady Opiekuńczej nad szkołami przy WRZZ w Kaliszu. Został wyróżniony m.in. honorowym tytułem ",Zasłużony Nauczyciel PRL - 1979r.", odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, a także Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego w 1969 r. Osoba Tadeusza Bielskiego wpisana została do Księgi pamiątkowej "Zasłużeni dla oświaty i wychowania woj. kaliskiego" z 1998 r.
APK, Kuratorium Oświaty w Kaliszu, sygn. 514
