W ramach cyklu "Moje Archiwum Rodzinne" 7 czerwca 2018 r. prelekcję nt. "Jabłkowscy znani i nieznani. Moje wędrówki ich śladami" wygłosiła Pani Anna Jabłkowska-Klimas.
Wówczas przekazała ona Archiwum Państwowemu w Kaliszu pamiątki i dokumenty rodzinne.
Dary zostały włączone do zasobu archiwalnego tworząc nowy zespół Spuścizna rodziny Jabłkowskich z Kalisza. Dokumenty są dostępne dla użytkowników Archiwum w Pracowni Naukowej. Z racji, że nie każdy zainteresowany może do nas dotrzeć, zapraszamy do zapoznania się z wystawą on-line prezentującą przekazane przez Annę Jabłkowską-Klimas archiwalia.
Sygn. 1
Wojciech Jabłkowski (1885-1906), członek Organizacji Bojowej PPS, rozstrzelany w kaliskim więzieniu 9 XI 1906 r.
Z małżeństwa Wojciecha Jabłkowskiego i jego żony Apolonii z Wolskich na świat przychodzi czterech synów i jedna córka:
- Józef 1871-1928
- Michalina 1873-1877
- Alfons 1877- ?? brak dokładnej daty śmierci
- Ignacy 1882-?? Również bark daty śmierci
- Wojciech 1885-1906
Wojciech na przełomie 1905-1906 r. przebywał w Warszawie gdzie kończył szkołę i z dyplomem czeladnika cukierniczego wrócił do Kalisza, aby stawić się do poboru wojskowego (powyższe zdjęcie zostało wykonane podczas edukacji w Warszawie). W tym czasie w kaliskich strukturach PPS działał również Władysław Gajewski, który był agentem carskiej Ochrany. Podwójna działalność Gajewskiego wyszła na jaw i postanowiono wykonać na zdrajcy wyrok śmierci. Zamach przeprowadzony przez Wojciecha 7 listopada 1906 r. doprowadza do likwidacji konfidenta. Wojciech został aresztowany i osadzony w więzieniu. Z racji trwającego stanu wojennego Wojciecha w ekspresowym tempie skazano na karę śmierci. Dwa dni później wyrok wykonano. W nocy z 9 na 10 listopada 1906 r. na dziedzińcu kaliskiego więzienia Wojciech stanął przed plutonem egzekucyjnym.
Sygn. 2
Relacja Kazimierza Wągrowskiego z rozstrzelania członka Organizacji Bojowej PPS Wojciecha Jabłkowskiego w kaliskim więzieniu 9 XI 1906 r.
Sygn. 3
Relacja starszego dozorcy Tomasza Michalaka z uwięzienia i rozstrzelania członka Organizacji Bojowej PPS Wojciecha Jabłkowskiego w kaliskim więzieniu 9 XI 1906 r.
Wspomnienia z egzekucji spisali dwaj świadkowie ówczesnych wydarzeń współwięzień Kazimierz Wągrowski oraz strażnik więzienny Tomasz Michalak. K. Wągrowski relacjonuje ostatnie chwile życia Wojciecha Jabłkowskiego, który zawołał "Niech żyje Niepodległa Polska", a osadzeni więźniowie odpowiedzieli okrzykiem "Niech żyje!". Po czym rozległ się huk karabinów i wyrok wykonano. Ciało Wojciecha zakopano na placu więziennym tuż pod murem. Na godziwy pochówek musiał czekać aż 20 lat.
Sygn. 4
Życiorys Wojciecha Jabłkowskiego, członka Organizacji Bojowej PPS, rozstrzelanego w Kaliskim więzieniu 9 XI 1906 r.
Sygn. 5
Ekshumacja Wojciecha Jabłkowskiego 7 XI 1926 r.
W listopadzie 1926 r. przeprowadzono ekshumację, a ciało pochowano w rodzinnym grobie na Cmentarzu Miejskim.
Sygn. 6
Płyta nagrobna Wojciecha Jabłkowskiego na cmentarzu miejskim w Kaliszu ze zwrotem: "rozstrzelany przez władze rosyjskie".
Sygn. 7
Płyta nagrobna Wojciecha Jabłkowskiego na cmentarzu miejskim w Kaliszu bez zatartego zwrotu: "rozstrzelany przez władze rosyjskie".
Warto zwrócić uwagę na różnice na płycie nagrobnej Wojciecha Jabłkowskiego. Na pierwotnej figuruje napis "rozstrzelany przez władze rosyjskie". W okresie stalinizmu zwrot został usunięty. Istotne są również daty widniejące na nagrobku 1906-1926, są to daty egzekucji oraz ekshumacji, a nie zwyczajowo data urodzenia oraz śmierci.
Sygn. 8
Zaświadczenie o działalności Józefa Jabłkowskiego (ur. 1869), brata Wojciecha Jabłkowskiego, w Bojowej Organizacji PPS w Kaliszu i zesłaniu do guberni astrachańskiej w 1907 r.
Represje po zamachu na Gajweskim dotknęły również braci Wojciecha - Józefa Jabłkowskiego zesłano w 1907 r. do guberni astrachańskiej i Alfonsa do Wiatki nad rzeką Kamą.
Sygn. 9
Rodzina Józefa Jabłkowskiego na zesłaniu w guberni astrachańskiej ok. 1908 r.
Za Józefem na zesłanie podążyła jego żona Ludwika wraz z czwórką dzieci Józefem, Zygmuntem, Marią i Kazimierzem (na zdjęciu siedzą od lewej). Złe warunki bytowe zmusiły Ludwikę do powrotu.
Sygn. 10
Alfons Jabłkowski (ur. 1877), brat Wojciecha, z żoną Marią Szulc, siostrą przyrodnią Ludwiki Kołowrotkiewicz.
Po powrocie z zesłania Alfons i jego żona Maria wyjechali do Krakowa, a następnie do Kijowa i Białej Cerkwi. Alfons wkrótce zmarł. Wdowa ponownie wyszła za mąż za leśniczego, który również zmarł. Z trzecim mężem Kaczmarkiem osiedliła się w Szamrajewce. Według przekazów rodzinnych kamea, którą na zdjęciu ma Maria została wykonana z kuli, która zabiła Wojciecha. Broszka przez wiele lat była w rodzinie Jabłkowskich, jednak w późniejszym okresie została skradziona.
Sygn. 11
Zygmunt Jabłkowski na szkoleniu wojskowym w Śremie 18 VII 1928 r.
Zygmunt Jabłkowski, syn Józefa i Ludwiki - drugi bohater darów archiwalnych Anny Jabłkowskiej-Klimas. Zygmunt ukończył Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Kaliszu, w 1927 r. zdał maturę i rozpoczął studia ekonomiczne, ale z powodu śmierci ojca przerwał edukację. Następnie odbył kursy wojskowe w miejscowościach Zaniemyśl i Śrem.
Sygn. 12
Piłkarze Prosny Kalisz, ok. 1930 r.
Oprócz pracy zawodowej w Urzędzie Skarbowym Zygmunt Jabłkowski angażuje się w sportową działalność klubu KKS.
Sygn. 13
Pożegnanie Naczelnika I Urzędu Skarbowego w Kaliszu Romana Gawrońskiego w restauracji "Europejska" 7 XII 1938 r.
Sygn. 14
Legitymacja Dowództwa Obrony Warszawy z 29 IX 1939 r. dla ppor. Zygmunta Jabłkowskiego.
Karierę zastępcy Naczelnika Urzędu Skarbowego przerwał wybuch wojny. Tułaczka wojenna trwała od pierwszych dni września 1939 r. W 1939 r. Zygmunt Jabłkowski został powołany do wojska - przebył szlak bojowy (29 Pułk Strzelców Kaniowskich) i trafił do Warszawy gdzie został ranny. W lutym 1940 r. trafił do obozu w Hadamarze w Zachodnich Niemczech. Stąd w maju 1942 r. przewieziony został do obozu w Gross-Born (dziś Borne Sulinowo).
Sygn. 15
Blankiet pocztowy wysłany przez ppor. Zygmunta Jabłkowskiego, więzionego w obozie oficerskim w Borne Sulimowo (Oflag II D Gross Born), do żony Marii Jabłkowskiej zamieszkałej w Kaliszu.
Sygn. 16
Protokół mjr. Henryka Sucharskiego, przewodniczącego sądu oficerskiego w Borne Sulimowo (Oflag II D Gross Born), dotyczący sporu honorowego między kpt. B.R a ppor. Zygmuntem Jabłkowskim.
Dokument przedstawia historię konfliktu pomiędzy Zygmuntem Jabłkowskim a kpt. R. Kapitan poddał w wątpliwość sprawiedliwy rozdział paczek, które oficerowie mogli wysyłać rodzinom. W rozwiązanie sytuacji spornej zaangażował się mjr Henryk Sucharski, który osądził na korzyść Jabłkowskiego. Powyżej fragment dokumentu zawierający podpis mjr. H. Sucharskiego.
Sygn. 17
Kolorowa litografia "Obóz jeńców wojennych w Hadamarze-Berglager"
Sygn. 18
Zaświadczenie Państwowego Urzędu Repatriacyjnego z 19 X 1945 r. o powrocie Zygmunta Jabłkowskiego do kraju.
Koniec wojny zastał Zygmunta w obozie w Lubece. Dopiero późną jesienią 1945 r. wrócił do Kalisza do żony i córki.
Sygn. 19
Ankieta personalna Zygmunta Jabłkowskiego (ur. 1906), ostatnio zastępcy dyrektora Kaliskiej Fabryki Tiulu, Firanek i Koronek w Kaliszu.
Sygn. 20
Próbki wyrobów Pierwszej Kaliskiej Fabryki Tiulu, Firanek i Koronek S. Flakowicz w Kaliszu, ul. Fabryczna 6
Po wojnie Zygmunt Jabłkowski rozpoczął pracę w Fabryce Firanek i Koronek Haft, z której w wyniku podstępu został zwolniony. Zdjęcie przedstawia pierwszą stronę Albumu z próbkami wyrobów, haftów i koronek z Pierwszej Kaliskiej Fabryki Tiulu, Firanek i Koronek S. Flakowicz w Kaliszu. Będąc na bezrobociu dorabiał malując kartki świąteczne i okolicznościowe. W 1951 r. rozpoczął pracę w NBR przy alei Wolności (dawna aleja Stalina). Gdzie pracował do 1966 r., do śmierci. Zmarł nagle na zawał w lutym 1966 r., został pochowany na Cmentarzu Miejskim obok swojego stryja Wojciecha.