Archiwum Państwowe w Kaliszu i Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Archiwaliów zorganizowały 11 grudnia 2024 r. promocję książki Krystyny Velkovej pt. "Saczyn. Powrót do macierzy cz. II" i prelekcję autorki pt. "Przez genealogię rodziny do historii Kalisza, Opatówka i Saczyna". Wzięli w niej udział m.in. przedstawiciele KTPA: prezes Mariusz Kurzajczyk, wiceprezes Sławomir Woźniak, Elżbieta Siarkiewicz, Józef Kaczkowski, Ryszard Łańduch, miłośnicy historii regionu kaliskiego: dr Piotr Sobolewski, Elżbieta Stadtmüller, Dominika Pawlikowska, Józef Gola, aforystka Urszula Zybura, Małgorzata Judasz z Gminnej Biblioteki Publicznej w Opatówku, a także członkowie rodziny Krystyny Velkovej i znajomi: Wojciech Pokojowy, Barbara Galuba, Sebastian Modławski, Krzysztof Wydra, Marek Noskowski, Maciej Owczarek.
Dyrektor APK dr Grażyna Schlender przywitała gości i podkreśliła, że Archiwum w ramach współpracy z KTPA organizuje prelekcje tematyczne, ale ta jest wyjątkowa, gdyż prelegentka nie jest członkiem stowarzyszenia. W Archiwum miała już okazję promować 2 swoje wcześniejsze książki. Krystyna Velkova urodziła się w Kaliszu i tu ukończyła III Liceum Ogólnokształcące. Jest absolwentką geografii na Uniwersytecie Łódzkim. Od lat mieszka na terenie Niemiec. Z rozrzewnieniem wraca jednak w swoje strony rodzinne - do wsi Cienia Młyn i prowadzi badania nad historią tych terenów.
Krystyna Velkova, jak sama o sobie mówi, urodziła się w Kaliszu, mieście lokowanym na prawie średzkim, przez które w średniowieczu przechodziła droga z Wrocławia do Torunia, stanowiąca ważny szlak handlowy. Jej mama, Zofia Tomaszewska, urodziła się w Cieni Młyn, a maturę zdawała w Kaliszu w 1952 r. W Cieni Młyn mieszkali dziadkowie prelegentki: Nepomucen i Antonina. Dziadek czekał na ślub 15 lat. W tym czasie młyn się spalił i był dwukrotnie licytowany. Autorka książki wspominała m.in., że każda młynarzówna nazywała się Tułacz, a w rodzinie zdarzały się małżeństwa pomiędzy kuzynostwem. Wynikało to z głodu ziemi. Nazwisko Tułacz nosiła m.in. prababcia Krystyny Velkovej Antonina z Saczyna, która wyszła za mąż za Pawła Gibusa z Michałowa Pierwszego. Swój wywód rodzinny autorka okrasiła licznymi mapami Cieni Młyn, Saczyna, Opatówka zgromadzonymi w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. Krystyna Velkova wyjaśniła, że jej nowa książka dotycząca Saczyna przedstawia historię wsi należącej do lokacyjnego Kalisza, a jej wcześniejsze publikacje poświęcone Cieni Młyn opisywały tereny arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. W planach jest kolejna książka poświęcona występowaniu i roli rudy darniowej na Ziemi Kaliskiej.
Na koniec spotkania wykonano wspólną fotografię, a goście mogli nabyć książki autorstwa Krystyny Velkovej.
