12 listopada 2024 r., w ramach kaliskich obchodów Święta Niepodległości, na Głównym Rynku w Kaliszu uroczyście otwarto wystawę "Pamięć Polski. Lista Krajowa Programu UNESCO Pamięć Świata - 5. edycja.
Ogólnopolska podświetlana ekspozycja w postaci mebla modułowego, opracowana przez Naczelną Dyrekcję Archiwów Państwowych, prezentująca 17 cennych obiektów wpisanych w 2024 r. na Listę Krajową programu Unesco Pamięć Świata zagościła w Kaliszu na zaproszenie Dyrektora Archiwum Państwowego w Kaliszu dr Grażyny Schlender i Prezydenta Miasta Kalisza Krystiana Kinastowskiego.
W jej uroczystym wernisażu udział wzięli m. in.: sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Wiesław Szczepański, prezydent Miasta Kalisza Krystian Kinastowski, wiceprezydent Miasta Kalisza Mateusz Podsadny, naczelnik Kancelarii Prezydenta Miasta Kalisza Iwona Cieślak, naczelnik Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Kalisza Grażyna Dziedziak, miłośnicy i sympatycy historii regionu kaliskiego oraz bardzo liczna reprezentacja młodzieży z: II Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, III Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, IV Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu, Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kaliszu, Zespołu Szkół Techniczno-Elektronicznych w Kaliszu, Zespołu Szkół Gastronomiczno-Hotelarskich w Kaliszu, Zespołu Szkół Zawodowych w Kaliszu wraz z nauczycielami.
Prezydent Miasta Kalisza Krystian Kinastowski wyraził radość z faktu, że wystawa cennych obiektów włączonych na Listę Krajową Programu Unesco Pamięć Świata po raz pierwszy pojawiła się w najstarszym mieście w Polsce w tak ważnym dla wszystkich Polaków czasie obchodów Narodowego Święta Niepodległości. Zawiera ona cenne źródła do dziejów naszej historii, kształtujące nasze dziedzictwo kulturowe.
Dyrektor Archiwum Państwowego w Kaliszu dr Grażyna Schlender wyjaśniła, że program Pamięć Świata został zainaugurowany w 1992 r. Od początku przyświeca mi idea ochrony i dostępności dla jak najszerszej liczby ludzi obiektów, które mają fundamentalne znaczenie dla historii ludzkości. Obecnie na Liście Międzynarodowej znajduje się niemalże 500 obiektów z kilkudziesięciu państw m. in. "Magna Carta" - Wielka Karta Swobód wydana w Anglii przez króla Jana bez Ziemi w 1215 r., osobiste Archiwum Winstona Churchilla, czy dokumenty dotyczące budowy i upadku muru berlińskiego. Pośród nich znajduje się 18 obiektów z Polski, m. in. dzieło Mikołaja Kopernika "De revolutionibus", autografy Fryderyka Chopina, czy tablice z 21 Postulatami Gdańskimi z sierpnia 1980 r.
Wystawa goszcząca w Kaliszu stanowi wynik współpracy Komitetu Krajowego Programu "Pamięć Świata", na czele którego stoi Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk z wieloma instytucjami kultury i nauki, przechowującymi cenne dokumenty. Należą do nich Archiwa Państwowe, Archiwa kościelne, biblioteki, muzea i fundacje. Ekspozycja prezentuje 17 obiektów m. in. bullę papieża Innocentego II z ok. 1136 r. stanowiącą potwierdzenie suwerenności i niezależności polskiego Kościoła z Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, akr detronizacji cara Mikołaja I z 1831 r., zredagowany przez Juliana Ursyna Niemcewicza z inspiracji Wincentego Niemojowskiego z Marchwacza, przechowywany w Towarzystwie Historyczno-Literackim Bibliotece Polskiej w Paryżu, dokumenty z masowych mogił w Katyniu, Charkowie i Miednoje przechowywane w Muzeum Katyńskim w Warszawie, spuścizna Jerzego Kukuczki z Fundacji Wielki Człowiek, czy w końcu sięga zastępcy króla w Wielkopolsce - jedyna spisana w Polsce księga dygnitarza powołanego na czas nieobecności w kraju Władysława III Warneńczyka z lat 1440-1447, przechowywana w Archiwum Państwowym w Poznaniu. Dyrektor APK zwróciła uwagę, że na Listę Krajową wciągnięto obiekty z różnych epok i okresów dziejowych. Ważne, by był on istotnym świadectwem naszego dziedzictwa kulturowego i historii. Archiwa Państwowe są naturalnym ambasadorem akcji Pamięć Polski. Dbają o przeszłość, są osadzone w teraźniejszości i nastawiają się na przyszłość. Dr Grażyna Schlender wystąpiła z apelem, by do kolejnych edycji zgłaszać także dokumenty z naszego regionu.
Wystawa cieszyła się ogromnym zainteresowaniem zaproszonych gości i młodzieży szkolnej. Można ją oglądać na kaliskim Głównym Rynku do 4 grudnia 2024 r., także w porze wieczornej i nocnej.
Fot. Magdalena Bartnik UM Kalisza, Karol Andrzejewski APK
