13 grudnia 2023 r., w 42. rocznicę wprowadzenia stanu wojennego w Polsce, dyrektor APK dr Grażyna Schlender wygłosiła wykład w II Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Kaliszu pt. "Karnawał Solidarności i stan wojenny w Kaliszu".
W spotkaniu wzięli udział m. in. dyrektor II LO w Kaliszu Maria Żubrowska-Gil, działacz Solidarności Edward Grzeliński, dyrektor Książnicy Pedagogicznej w Kaliszu Jolanta Nowosielska, zasłużony dla kaliskiego rzemiosła Józef Gola, reprezentant Stowarzyszenia Archiwistów Polskich Oddział w Kaliszu Artur Goplarek i przedstawiciel Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów Dariusz Trenkler, a także uczniowie kl. II a, III a i IV a II Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Kaliszu.
Dyrektor APK rozpoczęła swoje wystąpienie od przypomnienia zasług uczniów Gimnazjum im. T. Kościuszki w Kaliszu w walce o niepodległą Polskę już w latach 40. XX w. Stanisław Spaleniak, stojący na czele tzw. grupy Spaleniaka, organizował na przełomie 1945 r. i 1946 r. akcje o charakterze dywersyjno-sabotażowym. Ci młodzi chłopcy mieli broń i niekompletne mundury, ale nikogo nie zabili. Wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Poznaniu na sesji wyjazdowej w Kaliszu w dniu 15 czerwca 1946 r. zostali skazani na śmierć. Wyrok wykonano 28 lipca 1946 r. w kaliskim więzieniu.
Inny uczeń Gimnazjum im. T. Kościuszki w trybie wieczorowym, Ziemowit Glabiszewski, był członkiem Polskiej Organizacji Podziemnej, która od sierpnia do grudnia 1947 r. walczyła z systemem komunistycznym z wykorzystaniem plakatów i ulotek.
W październiku młody buntownik wywiesił w szkole ulotkę o treści: Zarządzenie III Zabrania się pod karą śmierci uczniom tutejszej szkoły wstępowania do organizacji młodzieżowej jak ZWM, OM TUR... nie zastosowanie się do wymienionego rozkazu wyrok wspomniany zostanie bezzwłocznie wykonany". Z kolei 7 listopada na drzwiach wejściowych gimnazjum Z. Glabiszewski z kolegami przypiął plakat, który przedstawiał dwie szubienice z wisielcami powieszonymi na czerwonych krawatach. Obok szubienic stało dwóch harcerzy, jeden z nich trzymał w ręce karabin, a drugi granat". Od tego momentu Glabiszewski był od obserwacją UB. Funkcjonariusze wiedzieli, że ma on przy sobie broń. 18 grudnia 1947 r. Ziemowit odprowadził swoją sympatię Stefanię Walczakównę do domu i został zatrzymany przez dwóch "ubeków". Zrewidowali go, zabrali pistolet, ale nie wiedzieli, że ma drugi - ukryty w skarpecie. Glabiszewski śmiertelnie postrzelił ich i zaczął uciekać. Niestety sam został postrzelony w nogi, co uniemożliwiło mu dalszą ucieczkę. Jego proces odbył się 31 maja 1948 r. w budynku Stowarzyszenia Rzemieślników Chrześcijańskich przy ul. Piekarskiej w Kaliszu. Został skazany na karę śmierci. Wyrok wykonano 6 lipca 1948 r. w kaliskim więzieniu. Do dziś nie wiadomo gdzie został pochowany.
Pierwsze strajki zorganizowano w sierpniu 19180 r. w Stoczni Gdańskiej. W Kaliszu 9 września 1980 r. stanęła tkalnia "Runotexu". 3000 ludzi odeszło od swoich stanowisk pracy. Komitetowi Strajkowemu przewodził Jan Marciniak. Domagano się podwyżek i realizacji 21 postulatów gdańskich. Dyrektor zakładu Jerzy Pilecki oznajmił, że przekazuje cały zakład strajkującym, zostawiając dla siebie służbową Wołgę i pomieszczenia na 1 piętrze. Wobec takiego postawienia sprawy ściągnięto doradców strajkowych: Antoniego Pietkiewicza i Bogusława Śliwę. Bogusław Śliwa był prawnikiem i doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że dyrektor nie może przekazać zakładu nikomu, gdyż nie jest jego właścicielem. Postulaty strajkujących zostały zaakceptowane.
Strajk w "Winiarach" w Kaliszu wybuchł na drugi dzień po "Runotexie". Warunki pracy były uwłaczające ludzkiej godności. Domagano się poprawy w tym zakresie oraz podwyżek. Strajkujących szkalowano w lokalnej prasie, żaden kapłan nie odważył się odprawić mszy za strajkujących, zrobił to tylko o. Stefan Dzierżek. Z obawy przed ZOMO zakład został otoczony przez autobusy PKS. Na pomoc ściągnięto znów Pietkiewicza i Śliwę. To właśnie w "Winiarach" Komitet Strajkowy jako pierwszy przekształcił się w Komitet Założycielski "S".
We wrześniu 1980 r. powstał Międzyzakładowy Komitet Założycielski z siedzibą przy ul. Staszica. Był to czas karnawału Solidarności. Utworzono Dom Kultury Robotniczej, drukowano książki, broszury, śpiewniki. Drukarnia "S" mieściła się przy al. Wolności 25.
30 czerwca/1 lipca 1981 r. powstał Region NSZZ "Solidarność" Wielkopolska Południowa. Jego siedziba mieściła się w Pałacu Ślubów przy al. Wolności. Miał on swoją 13-osobową reprezentację na I Krajowym Zjeździe Delegatów w Gdańsku. To tam wydano Posłanie do Ludzi Pracy. Jego pomysłodawcą był lekarz Henryk Siciński z Ostrowa Wlkp., tekst napisał Bogusław Śliwa, a do komisji uchwał przekazał je Antoni Pietkiewicz. Breżniew uważał, że powstał niebezpieczny i prowokacyjny dokument.
W nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. zdemontowano maszyny w drukarni kaliskiej "S", a w siedzibie Zarządu Regionu zniszczono teleks. Rozpoczęto wzorcowo przygotowane internowania. W dniach 13-14 grudnia internowano łącznie 34 osoby, w tym Pietkiewicza, który przebywał akurat w Gdańsku na posiedzeniu KKP. Opór przez pewien czas stawiał tylko leśniczy z Krzyżówek Leonard Duszeńko. Przeprowadzono ponad 200 rozmów profilaktycznych. Zatrzymani trafili do Ośrodka Odosobnienia w Ostrowie Wlkp. W styczniu 1981 r. powstał Tymczasowy Komitet Koordynacyjny, którego członkiem był m. in. Edward Grzeliński obecny na sali. Podziemna "Solidarność" walczyła z pomocą ulotek, napisów na murach. 1 maja 1983 r. zorganizowano antypochód 1-majowy.
Antoni Pietkiewicz, który został zatrzymany, nie wrócił z przepustki i do końca się ukrywał. Bogusław Śliwa wyjechał na emigrację do Szwecji, gdzie zmarł w 1989 r. Prelekcja spotkała się z dużym zainteresowaniem młodzieży. Dyrektor APK przekazała na ręce dyrektora II Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Kaliszu Marii Żubrowskiej-Gil zestaw wydawnictw Archiwum do szkolnej biblioteki. Na koniec wykonano wspólną, pamiątkową fotografię.
