Otwarcie wystawy pt. Źródła ikonograficzne w zasobie AP w Kaliszu

Dnia 15 września 2011 r. o godz. 12.00 w siedzibie Archiwum Państwowego w Kaliszu odbył się wernisaż wystawy pt. Źródła ikonograficzne w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu. Ekspozycja ta jest częścią obchodów jubileuszu 60 lat działalności kaliskiego archiwum. Wśród gości znaleźli się m. in. Pan Kazimierz Kościelny, reprezentujący władzę samorządową na szczeblu wojewódzkim, Pani Marzena Ścisła, reprezentująca Prezydenta Miasta Kalisza, przedstawiciele kultury i nauki, darczyńcy, który swoimi zbiorami powiększyli zasób Archiwum Państwowego w Kaliszu. Dopisała także młodzież należąca do Klubu Europejczyka z II Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Kaliszu wraz z opiekunem Panią Violettą Słupianek.

Obecnych powitała Pani dr Grażyna Schlender, dyrektor Archiwum Państwowego w Kaliszu. Pani dr Grażyna Schlender wyjaśniła zebranym, że zamierzeniem autorów wystawy było ukazanie tych źródeł ikonograficznych, które były mało znane i rzadko wcześniej publikowane. Wystawa składa się z fotografii, pocztówek, plakatów, afiszy, kalendarzy, map, kronik, albumów fotograficznych, dyplomów czeladniczych, dokumentów życia społecznego jak np. zaproszeń. Przyjęto przy tym zasadę, że zaprezentowane będą źródła ikonograficzne z terenu byłego województwa kaliskiego. Najstarszym prezentowanym źródłem jest dokument czeladniczy z 1823 r., wydany w Stawiszynie. Najmłodszym dzieckiem wystawy jest fotografia kaliskich siatkarek z 2003 r., kiedy to drużyna zdobyła brązowy medal na mistrzostwach Polski. Pani dr Grażyna Schlender wyjaśniła, że wystawa ta wpisuje się w uroczystości jubileuszowe 60 lat istnienia APK. Jest pewnego rodzaju podziękowaniem i ukłonem archiwum w stronę jego darczyńców. Pani dyrektor przedstawiła krótko rys historyczny placówki. Pomimo tego, że obchodzimy w tym roku jubileusz 60-lecia, tradycje archiwalne w Kaliszu sięgają XIII w. Zachowały się bowiem z tego okresu przywileje książęce nadane Kaliszowi przez Bolesława Pobożnego i Przemysła II. Zachowały się także niektóre przywileje nadane Kaliszowi przez królów - np. Kazimierza Wielkiego, Władysława Jagiełłę i innych. Tego rodzaju dokumentów, często pergaminowych jest około 172. W większości są one przechowywane w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Wiele ksiąg grodzkich, ziemskich, a także ksiąg władz miejskich Kalisza pochodzących z okresu od XV do XVIII w., znajduje się w Archiwum Państwowym w Poznaniu. W czasie, kiedy to Kalisz przynależał do zaboru pruskiego, Prusacy księgi grodzkie i ziemskie wywieźli do Poznania. Po 6 latach wróciły do Kalisza. W 1799 r. Prusacy założyli archiwum w Kaliszu dla tych ksiąg. Nie wiemy jak długo to archiwum przetrwało. W 1825 r. z kolei przy Trybunale Cywilnym, Rosjanie powołali do życia Archiwum Akt Dawnych w Kaliszu. W całym Królestwie Polskim było 8 takich placówek w miastach wojewódzkich. Z kaliskim archiwum wiążą się losy Adama Asnyka, który pracował jako pomocnik archiwisty, czy Stefana Gillera. W 1888 r. archiwum zlikwidowano, a jego zbiory przewieziono do Warszawy. Cenne dokumenty już nigdy nie wróciły do Kalisza, nawet po tym jak w okresie międzywojennym powołano na krótko placówkę archiwalną w tym mieście. Zarządzeniem Ministra Oświaty z 1950 r. powołano Powiatowe Archiwum w Kaliszu podlegające pod Wojewódzkie Archiwum w Poznaniu. Działalność rozpoczęło ono w 1951 r. i z tej okazji właśnie w roku 2011 obchodzimy piękny jubileusz. Pani dyrektor zapowiedziała, że wkrótce na naszej stronie internetowej pojawią się informacje na temat naszego jubileuszu a także rys historyczny archiwum, który powstaje w oparciu o najnowsze badania. Historia archiwum zostanie także wydana w formie broszury.

Podczas uroczystości Pani dr Grażyna Schlender zapromowała wśród zebranych świeżo wydany katalog towarzyszący przedmiotowej ekspozycji. Zaprezentowano w nim najciekawsze źródła ikonograficzne. Dodatkowo katalog zawiera także wykaz wszystkich materiałów archiwalnych wchodzących w skład wystawy. Katalog został wydany i sfinansowany w całości przez Pana Sławomira Woźniaka, właściciela wydawnictwa "Edytor". Kilka egzemplarzy najnowszego wydawnictwa APK wręczono zaproszonym gościom oraz młodzieży szkolnej.

Pani Edyta Pietrzak, kustosz wystawy przedstawiła, jakimi zasadami kierowano się przy selekcji materiałów ikonograficznych, wymieniła także zespoły archiwalne, które wykorzystano przy tworzeniu ekspozycji. Skorzystano z następujących: Zbiór fotografii i pocztówek, Zbiór afiszy i plakatów, Zbiór map i planów, Varia, Teatralia kaliskie, Muzykalia, Zbiór dokumentów rzemieślniczych, Urząd Starszych Zgromadzenia Szewców w Opatówku, Zbiory Izby Rzemieślniczej i Przedsiębiorczości w Kaliszu, Zbiór materiałów dotyczących II wojny światowej, Zbiór fotografii, wydawnictw i druków ulotnych Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność", Spuścizna Andrzeja Genstwy z Kalisza, Spuścizna Władysława Kościelniaka z Kalisza, Spuścizna Jana Orczykowskiego z Cekowa, Spuścizna Stanisława Perlińskiego z Kalisza, Spuścizna Zdzisława Uczkiewicza z Kalisza, Spuścizna Mieczysława Wiśniewskiego z Kalisza, Spuścizna Cezarego Domańskiego z Kalisza, Spuścizna Tadeusza Martyna z Kalisza, Naczelnik Powiatu Kaliskiego, Akta miasta Kalisza, Akta miasta Krotoszyna, Akta miasta Pleszewa, Urząd Wojewódzki w Kaliszu, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Kaliszu, Wojewódzki Obywatelski Komitet Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa w Kaliszu, Federacja Towarzystw Kulturalnych Ziemi Kaliskiej w Kaliszu, Państwowy Ośrodek Kształcenia Bibliotekarzy w Jarocinie, Kuratorium Oświaty w Kaliszu. Wykorzystano także materiały ikonograficzne z innych zespołów, przedstawiające m. in. świadectwo ukończenia kaliskiej Szkoły Niedzielno-Handlowej z 1894 r., projekt kolorystyki na elewację budynków przy placu Św. Józefa i ul. Rapackiego z 1958 r., fotografie kaliskich siatkarek, z wystaw artystów plastyków, fotografie z Redakcji "Echa Rzemiosła" w Kaliszu.

Następnie już w mniej oficjalnej atmosferze i poczęstunku wszyscy goście mogli spokojnie obejrzeć całość ekspozycji. Poczęstunek został sfinansowany przez Pana Romualda Bartosika, właściciela restauracji "Muzealna" w Gołuchowie. Zaś o dekorację kwiatową zadbał Pan Stanisław Tyc.