Ad fontes! Odkrywamy tajemnice Kalisza i regionu kaliskiego

Dnia 20 czerwca 2011 r. o godz. 13.00 w sali recepcyjnej kaliskiego ratusza odbyło się uroczyste podsumowanie konkursu Ad fontes! Odkrywamy tajemnice Kalisza i regionu kaliskiego. Organizatorem konkursu było Archiwum Państwowe w Kaliszu, współorganizatorami zaś Wydział Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki Urzędu Miejskiego w Kaliszu, Starostwo Powiatowe w Kaliszu, Biblioteka Wydziału Pedagogiczno - Artystycznego w Kaliszu UAM w Poznaniu. Tegoroczna edycja wpisała się jako jeden z elementów obchodów jubileuszu 60 lat działalności Archiwum Państwowego w Kaliszu. Wprowadzono dodatkową kategorię pytań związanych z archiwistyką. W skład tej kategorii weszły 3 zagadnienia: Losy Archiwum Państwowego w Kaliszu na przestrzeni 60 lat, zawód archiwisty, "Perły w koronie" Archiwum Państwowego, czyli to, co najciekawsze w zasobie... Oprócz tego każdy uczestnik musiał wybrać dwa tematy z kategorii historii regionalnej.

W tym roku opracowywano zagadnienia: Ojciec Stefan Dzierżek TJ - duchowny i patriota, ulica Babina, najbardziej znani kaliscy przedsiębiorcy z XIX w. i 20-lecia międzywojennego. Uroczystość zgromadziła wielu wspaniałych gości. Przybyli m. in. Pan Prezydent Miasta Kalisza dr inż. Janusz Pęcherz, Pan Grzegorz Sapiński Przewodniczący Rady Miejskiej, Pan Kazimierz Kościelny Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Wielkopolskiego, Pani Anna Woźniak z Wydziału Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki Urzędu Miejskiego w Kaliszu.

Pani dr Grażyna Schlender przywitała wszystkich zebranych, nadmieniając przy tym, że tegoroczna edycja konkursu przyciągnęła wyjątkowo dużą grupę młodzieży. Cieszy to tym bardziej, że opracowania dotyczące archiwistyki są doskonałą promocją tej dziedziny wiedzy.

Gościem specjalnym spotkania był Pan Robert E. Kotschmarow, ubrany w strój wikinga. Pan Robert Kotschmarow wystąpił z prelekcją na temat początków państwowości polskiej na ziemi kaliskiej. Prelegent skupił się na polityce Mieszka I, jego współpracy z plemionami skandynawskimi w podboju okolicznych ziem. Zademonstrowano uzbrojenie Waregów, sposób walki. Dużym atutem był wzrost walczących, byli oni na ogół dużo wyżsi od ówczesnych Europejczyków. Wykład zaciekawił obecnych, Pan Robert Kotschmarow do pokazów zaangażował bezpośrednio młodzież.

Ostatnim, a jednocześnie najważniejszym momentem spotkania był odczytanie protokołu z posiedzenia Jury konkursu Ad fontes! Odkrywamy tajemnice Kalisza i regionu kaliskiego. Głos zabrała Pani dr Danuta Wańka przewodnicząca Jury. Omówiła ona z grubsza charakter prac, ich formę i wartość merytoryczną. Na konkurs wpłynęło 86 prac sporządzonych przez 170 uczestników. Ze szkół podstawowych wpłynęło 21 prac, z gimnazjów 22, ze szkół ponadgimnazjalnych 43. W sumie w naszym konkursie wzięło udział 19 szkół i jedna świetlica środowiskowa "Wyspa" w Stawiszynie. Zarejestrowano prace z 8 szkół podstawowych, 6 gimnazjów i 5 szkół ponadgimnazjalnych.

Prace były ocenianie przez Jury w składzie:

• dr Danuta Wańka - przewodnicząca
• Jerzy A. Splitt - wiceprzewodniczący
• Edyta Pietrzak - członek
• Anna Bestian-Zając - sekretarz

Prace Jury koordynowała dr Grażyna Schlender (Dyrektor APK).

Jury było pod wrażeniem różnorodności form nadesłanych prac. Coraz większą popularnością cieszą się multimedialne formy przekazu. Ogrom stanowiły prezentacje multimedialne, filmy, czy audycje radiowe. Równie wartościowe pod względem treści okazały się prace tradycyjne w formie opracowań, albumów, makiet. Szczególnie cieszy nas wysoki poziom prac w kategorii archiwistycznej. Kaliscy archiwiści udzielili wielu wywiadów, dużą popularnością cieszyły się archiwalia udostępniane w pracowni naukowej. Spośród wszystkich zgłoszonych prac jedna została zdyskwalifikowana ze względu na zawirusowanie płyty CD.

W kategorii szkół podstawowych największym powodzeniem cieszyła się tradycyjna forma opracowania tematu w postaci albumu, rysunku, plakatu. Dzieci najczęściej wybierały temat związany z zawodem archiwisty i ulica Babina. W gimnazjach uczniowie postawili na nowoczesne formy przekazu - pojawiły się strony internetowe, prezentacje multimedialne. Najpopularniejszym tematem również była ulica Babina i zawód archiwisty. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych w dużej mierze postawili na realizację filmów. Wielu z nich połączyło kilka form przekazu - tradycyjną z nowoczesną. Kręcono film, a do tego dołączano kukiełki i opracowania tekstowe. Starsi uczestnicy podejmowali się opracowania tematu 60 lat historii APK oraz "Perły w koronie...".

Jury po wnikliwej analizie wszystkich prac postanowiło przyznać 3 nagrody Prezydenta Miasta Kalisza ( po jednej dla każdej z trzech kategorii), a także 10 nagród głównych (3 w kategorii szkół podstawowych, 3 dla gimnazjów i 4 w kategorii szkół ponadpodstawowych).

W kategorii szkół ponadgimnazjalnych Nagrodę Prezydenta Miasta Kalisza otrzymują:

• Dominika Jasik, Anna Miszczak z II Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki
  w Kaliszu, opiekun: Tomasz Jeziorski, dyrektor szkoły: Maria Żubrowska-Gil
  Praca wykonana samodzielnie, wymagała od uczestniczek wiele pracy, inwencji i zaangażowania. Temat podkaliskich dworków i pałaców zrealizowano budując 2 makiety dworku w Russowie. Odwzorowano wszystkie detale zarówno zewnątrz jak i wewnątrz dworku. Ulice Babina przedstawiono na drewnianym, obrotowym stojaku zawierającym fotografie wraz z opisem. Temat zawodu archiwisty zrealizowano w konwencji reportażu amerykańskiego. Film zawierał wywiad z archiwistą, uczestniczki ukazały w nim najważniejsze pomieszczenia w APK. Film jest w pełni profesjonalny, zawiera czołówkę oraz napisy końcowe. Praca bardzo oryginalna, dojrzała i pomysłowa. Wyróżnia się na tle innych prac zrealizowanych w podobny sposób.

W kategorii gimnazjów Nagrodę Prezydenta Miasta Kalisza otrzymują:

• Katarzyna Zabawa, Klaudia Grzelaczyk, Ewelina Glapa z Zespołu Szkół w Rajsku
  opiekun: Anna Zimna, dyrektor szkoły: Honorata Wolniaczyk
  Praca zachwyciła Jury swoją dokładnością, rzetelnością zamieszczonych informacji. Dołączono wywiad z archiwistą. Ręcznie zapisano ponad 140 stron. Tekst związany w całość zamknięto w beczce. W temacie podkaliskich dworków i pałaców wykonano samodzielnie grafiki. Bardzo dokładnie sporządzono bibliografię, dla każdego z tematów osobno. Wykorzystano publikacje książkowe, czasopisma i strony internetowe. Praca jest bardzo obszerna, profesjonalna. Zadbano także o odpowiednio estetyczną szatę graficzną

W kategorii szkół podstawowych Nagrodę Prezydenta Miasta Kalisza otrzymują:

• Kinga Nowak, Gabriela Wcisła ze Szkoły Podstawowej Nr 23 w Kaliszu,
  opiekunowie: Agnieszka Schlender, Anita Ibusz, Marzena Płotek, dyrektor szkoły: Beata Raczak

Dodatkowo uczennice otrzymują nagrodę specjalną Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej za niekonwencjonalne i niestandardowe podejście do źródeł historycznych. Autorki tworząc odpowiedzi nie korzystały z książek, lecz dotarły do osób, które mają coś do powiedzenia w związku z tematem np. przeprowadzono rozmowę z księdzem Bronisławem Sroką, jezuitą, znanym opozycjonistą w Polsce, który przez wiele lat pracował z ojcem Dzierżkiem.

Uczennice wykazały się dużą inwencją i samodzielnością decydując się na nagranie filmu. Płyty zawierające nagrania zostały przytwierdzone do planszy ze starymi płytami winylowymi oraz aparatem fotograficznym. Dołączono także ziarna rośliny, z której ojciec Stefan Dzierżek wykonał różaniec. Autorki przeprowadziły wywiad z księdzem Bronisławem Sroką, zadając niekonwencjonalne pytania np. Jakie ojciec Dzierżek miał zainteresowania? Jak jest wspominany po latach? Odrębny film nakręcono w Archiwum Państwowym w Kaliszu, gdzie przeprowadzono 40 minutowy wywiad z dyrektorem, Panią dr Grażyną Schlender na temat historii APK. Na Jury wrażenie zrobił pomysł, inwencja autorek, a także aranżacja filmu. Całość wymagała dużego nakładu pracy własnej. Film dotyczący historii ulicy Babina utrzymano w konwencji dialogu dwóch koleżanek na temat dziejów tej ulicy. Dodatkowym atutem tej pracy jest fakt, że została ona przygotowana profesjonalnie przez uczestniczki z najmłodszej kategorii wiekowej.

Nagrody główne w kategorii szkół ponadgimnazjalnych otrzymują:

• Mateusz Haranicz z II Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Kaliszu
  opiekun: Tomasz Jeziorski, dyrektor szkoły: Maria Żubrowska-Gil
  Nagroda Archiwum Państwowego w Kaliszu
  Praca tradycyjna w formie opracowania. Bardzo dokładnie opisano losy PAK na przestrzeni 60 lat. Sporządzono osobne kalendarium. Dużo miejsca poświęcono dokonaniom placówki na polu popularyzacji. Skorzystano z opracowań książkowych, artykułów oraz stron internetowych. Do opisu ulicy Babina wykorzystano bardzo ciekawe zdjęcia, także z zasobu APK. Autor skrupulatnie opracował zagadnienie kaliskich przedsiębiorców z XIX w. i 20-lecia międzywojennego. Sporządzono kalendarium, opisano wiele fabryk np. fabrykę Repphana, Szrajera, gazownię, fabrykę Flakowicza czy lokalne zakłady garbarskie. Praca w pełni profesjonalna i samodzielna. Obszerne rozmiary opracowania idą w parze z jego jakością.
• Paulina Kasprzak, Agnieszka Kulawinek, Agnieszka Woźniak z III Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Kaliszu
  opiekun: Wanda Świerczyńska-Moryksiewicz, dyrektor: Elżbieta Steczek-Czerniawska
  Nagrody Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Kaliszu
  Praca różnorodna pod względem formy. Wykonano album, opis zawodu archiwisty w wielkiej lupie, a także makietę podkaliskich dworków i pałaców. Album z ulicą Babina zawiera wiele zdjęć. Dużą część tekstu pisano ręcznie. W dołączonych zwojach wyjaśniono dokładnie każdy temat. Na Jury wrażenie zrobiło humorystyczne podejście do tematu zawodu archiwisty, przez co lektura nie jest nużąca, a wręcz odwrotnie - potrafi zaciekawić. Makietę dworków wykonano estetycznie, wkładając wiele wysiłku.
• Paulina Kliber, Anna Kucharska, Aleksandra Tylińska z II Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Kaliszu
  opiekun: T. Jeziorski, dyrektor szkoły: Maria Żubrowska-Gil
  Nagrody Stowarzyszenia im. H. Sutarzewicz w Kaliszu
  Na pracę składa się pudło zawierające ogromny zwój na temat ul. Babina. Znajduje się na nim tekst i fotografie. Album na temat dworków i pałaców jest drukowany, zawiera także ryciny. Dołączono także płytę CD obrazującą 60 lat historii APK. Duże wrażenie na Jury zrobiła obszerna bibliografia, zawierająca wykorzystane publikacje książkowe. Pracę sporządzono rzetelnie, samodzielnie wykonano wiele zdobień plastycznych. Umiejętnie połączono kilka form wykonania w całość.
• Marta Szukalska z I Liceum Ogólnokształcącego im. A. Asnyka w Kaliszu
  opiekun: Ewelina Majewska-Kędzia, dyrektor szkoły: Elżbieta Karpisiewicz
  Nagroda Archiwum Państwowego w Kaliszu
  Kukła archiwisty na krzesełku. W jego torbie znajdziemy prace tradycyjne, na które składają się trzy opracowania. Dołączono skany dokumentów źródłowych, zdjęcia, także własnego autorstwa. Jako załącznik dodano płytę CD zawierającą wywiad z archiwistą. Wizyta autorki w APK została udokumentowana w postaci fotografii. Praca pomysłowa, estetyczna z dobrze zaprojektowaną szatą graficzną.

Nagrody główne w kategorii gimnazjów otrzymują:

• Piotr Antoszczyk, Artur Nowicki, Grzegorz Krymarys z Zespołu Szkół w Rajsku
  opiekun: Anna Zimna, dyrektor szkoły: Honorata Wolniaczyk
  Nagrody Wydziału Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki Urzędu Miejskiego w Kaliszu
  Praca w formie strony internetowej. Podjęto się opracowania trudnego tematu pt. "Perły w koronie... Czyli to, co najciekawsze w zasobie..." Skorzystano przy tym umiejętnie ze wstępów do inwentarzy archiwalnych, a także z samych archiwaliów z zasobu APK. Opisano między innymi Akta miasta Kalisza oraz akta notariuszy kaliskich. Strona zawiera także informacje na temat ul. Babina. Skupiono się na najciekawszych obiektach jak koszary Godebskiego, pensja Semadeniowej, czy nieistniejący już kanał Babinka. Opisano aż 15 dworków i pałaców, wszędzie dodano fotografie. Strona działa szybko, jest przejrzysta i logiczna. Dodatkowym elementem jest ankieta, którą może wypełnić każdy odwiedzający stronę. Szczególną uwagę zwróciło barwne i niesztampowe przedstawienie charakterystyki Archiwum Państwowego w Kaliszu
• Justyna Miller z Zespołu Szkół w Rajsku
  opiekun: Anna Zimna, dyrektor szkoły: Honorata Wolniaczyk
  Nagroda Starosty Kaliskiego
  Jest to praca w formie albumów na temat ojca Stefana Dzierżka, najbardziej znanych kaliskich przedsiębiorców z XIX w. i 20-lecia międzywojennego oraz losów Archiwum Państwowego w Kaliszu na przestrzeni 60 lat. Wszystkie albumy znajdują się w ozdobnym pudełku z przyłożoną pieczęcią lakową. Zamieszczono kopie oryginalnych dokumentów dotyczących ojca Stefana Dzierżka, przez co praca jest barwna i ciekawa. Wykorzystano przy tym dużą ilość wydawnictw książkowych, a także artykułów z czasopism. W temacie przedsiębiorców opisano postać Emila Repphana oraz Gustawa Arnolda Fibigera. Historię APK opisano z polotem, lekko i ciekawie, co podnosi walory pracy. Wszystkie tematy zostały opracowane solidnie. Autorka nadała całości ładną oprawę graficzną.

• Michał Budka, Dawid Jagodziński, Maciej Piekarski z Niepublicznego Gimnazjum KSO "Edukator"
  opiekun: Joanna Musiał, dyrektor szkoły Jadwiga Bugajna
  Nagrody Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej
  Wykonano plakat zaopatrzony w herb Kalisza oraz Starostwa Kaliskiego. W plakacie znajdują się trzy kieszenie z płytami CD. Opracowano tematy: Ojciec Stefan Dzierżek, Dworek w Chotowie oraz zawód archiwisty. Przeprowadzono wywiad z Panem Stanisławem Małyszko - archiwistą zakładowym. Całość robi bardzo dobre wrażenie, zadbano o każdy szczegół prezentacji. Płyty dodatkowo zaopatrzono w okładki, co rzadko można było zaobserwować przy innych pracach w formie multimedialnej.

Nagrody główne w kategorii szkół podstawowych otrzymują:

• Aleksandra Bogus, Julia Guzielak, Emilia Jędrasik, Julia Pędzieszczak ze Szkoły Podstawowej Nr 14 w Kaliszu
  opiekun: Joanna Musiał, dyrektor szkoły: Dagmara Zimoch
  Nagroda Starosty Kaliskiego dla 3 osób, Nagroda Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział w Kaliszu dla 1 osoby
  Praca w formie pudła, na jego wierzchniej stronie znajduje się herb Kalisza i starostwa kaliskiego. Wewnątrz pudła znajdują się poszczególne opracowania tematów: zapisany ręcznie wywiad z archiwistą, praca na temat rozwoju przemysłu w Kaliszu i pałacu w Lewkowie. Wykorzystano wiele zdjęć. Dołączono także płytę CD z prezentacją na temat ul. Babina. Praca zawiera bibliografię w postaci publikacji książkowych i stron internetowych. Większość tekstu zapisano ręcznie. Uwagę Jury zwróciło dokładne opracowanie zagadnień tematycznych i oryginalne spojrzenie. Dodatkowym atutem pracy jest jej szata graficzna.
• Weronika Knop, Natalia Szymczak ze Szkoły Podstawowej Nr 23 w Kaliszu
  opiekun: Agnieszka Schlender, dyrektor szkoły: Beata Raczak
  Nagroda Starosty Kaliskiego
  Praca w formie albumu. Zapisano w nim treść wywiadu z archiwistą z kaliskiego archiwum państwowego. Przeprowadzono także wywiad z Panią Jadwigą Myrchą w Klasztorze Ojców Jezuitów na temat osoby ojca Stefana Dzierżka. Opracowano także ulicę Babina. Wszystkie wywiady są zapisane ręcznie, poświadczone fotografiami z osobami udzielającymi wywiadu. Praca zawiera wiele ciekawych zdjęć. Jest wykonana estetycznie, przejrzyście i dokładnie. Poprawnie sporządzono zapis bibliograficzny.
• Karolina Domańczyk, Maria Szczerek ze Szkoły Podstawowej Nr 2 w Kaliszu
  opiekun: Ewa Mąkowska, dyrektor szkoły: Janina Adamczewska
  Nagroda Biblioteki Wydziału Pedagogiczno - Artystycznego w Kaliszu UAM w Poznaniu
  Dużą rolę odgrywają walory wizualne pracy. Wykonano ją różnymi technikami - wydruk komputerowy, naklejanie zdjęć. Praca składa się z albumu, plakatu i płyty CD. Każda z prac zawiera bibliografię, która często odnosi się do fachowej literatury. Wykorzystano zdjęcia własnego autorstwa do zobrazowania podkaliskich dworków i pałaców.

Oprócz nagród Prezydenta Miasta Kalisza i nagród głównych Jury postanowiło przyznać wyróżnienia. Otrzymują je ci autorzy, których prace cechują się ciekawym, niebanalnym podejściem do tematu, dobrą forma graficzną. Prace te zostały sporządzone estetycznie i poprawnie pod względem treści.

Wyróżnienia w kategorii szkół ponadgimnazjalnych otrzymują:

• Joanna Lonty z III Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu
• Marta Rogowska z III Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu
• Katarzyna Czyszek z III Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu
• Dominika Tempka z II Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu
• Magdalena Świtaj z II Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu
• Katarzyna Malinowska z II Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu
• Karolina Ciszewska z II Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu
• Sandra Stawska z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kaliszu
• Paulina Cieślewicz z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kaliszu
• Mateusz Kurzaj z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kaliszu

Wyróżnienia w kategorii gimnazjów otrzymują:

• Weronika Olczak z Gimnazjum Nr 9 w Kaliszu
• Jakub Feter z Gimnazjum Nr 9 w Kaliszu
• Adrian Majewski z Zespołu Szkół w Rajsku
• Mariusz Perskawiec z Zespołu Szkół w Rajsku
• Piotr Tomiec z Zespołu Szkół w Rajsku
• Julia Kubiak z Gimnazjum Nr 4 w Kaliszu
• Aleksandra Baszczyńska z Gimnazjum Nr 4 w Kaliszu

Wyróżnienia w kategorii szkół podstawowych otrzymują:

• Paulina Wojnarowicz ze Szkoły Podstawowej Nr 16 w Kaliszu
• Agnieszka Młynarczyk ze Szkoły Podstawowej Nr 16 w Kaliszu
• Aleksandra Janiak ze Szkoły Podstawowej Nr 16 w Kaliszu
• Aleksandra Jaranowska ze Szkoły Podstawowej Nr 16 w Kaliszu
• Kamila Sufleta ze Świetlicy Środowiskowej "Wyspa" w Stawiszynie
• Joanna Ratajak ze Świetlicy Środowiskowej "Wyspa" w Stawiszynie
• Patrycja Jędrowska ze Świetlicy Środowiskowej "Wyspa" w Stawiszynie
• Karolina Molka, Szkoła Podstawowa Nr 2 w Kaliszu
• Maria Dymarczyk ze Szkoły Podstawowej Nr 17 w Kaliszu

Fundatorami nagród dla laureatów konkursu były następujące instytucje:

• Wydział Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki Urzędu Miejskiego w Kaliszu
• Biuro Promocji i Współpracy Międzynarodowej przy Kancelarii Prezydenta Miasta Kalisza
• Starostwo Powiatowe w Kaliszu
• Biblioteka Wydziału Pedagogiczno - Artystycznego w Kaliszu UAM w Poznaniu
• Wydział Pedagogiczno - Artystyczny w Kaliszu UAM w Poznaniu
• Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej
• Stowarzyszenie im. H. Sutarzewicz w Kaliszu
• Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Kaliszu
• Archiwum Państwowe w Kaliszu

Jako załączniki do protokołu figurują: