9 marca 2023 r. odbyło się zebranie sprawozdawcze z działalności Archiwum Państwowego w Kaliszu w 2022 r. Oprócz pracowników wzięli w nim udział przedstawiciele instytucji i firm współpracujących z Archiwum: reprezentująca prezydenta miasta Kalisza naczelnik Wydziału Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki Urzędu Miasta Kalisza Grażyna Dziedziak, radny miejski i zastępca przewodniczącej Komisji Pamięci Historycznej Miasta Kalisza Sławomir Lasiecki, wiceprezes Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów i właściciel firmy drukarskiej "Edytor" odpowiedzialnej za skład i druk wydawnictw APK Sławomir Woźniak. Gościem specjalnym w tym dniu była Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr hab. Lucyna Harc.
Spotkanie zostało otwarte przez dr Grażynę Schlender. Dyrektor APK powitała gości i wyjaśniła, że Archiwum od stycznia 2023 r. funkcjonuje w nowej strukturze organizacyjnej. Następnie przedstawiła kierowników poszczególnych, nowych komórek organizacyjnych: Karola Andrzejewskiego - kierownika Oddziału I kształtowania narodowego zasobu archiwalnego; Grzegorza Walisia - kierownika Oddziału II ewidencji, opracowania i zabezpieczania zasobu archiwalnego; Edytę Pietrzak - kierownika Oddziału III udostępniania zasobu archiwalnego; dr Annę Bestian-Zając - kierownika Oddziału IV popularyzacji zasobu archiwalnego; Renatę Duda-Siwiak - kierownika Działu Administracyjno-Gospodarczego; Annę Lipińską odpowiedzialną za sprawy finansowo-księgowe.
Wyniki pracy Archiwum w 2022 r. zostały przedstawione z pomocą prezentacji multimedialnej przez dr Annę Bestian-Zając. Zasób archiwalny na dzień 31 grudnia 2022 r. liczył 1616 zespołów archiwalnych (376 599 j.a.), tj. 4189,38 mb. W roku sprawozdawczym przybyło 18 nowych zespołów. Do najciekawszych nabytków zeszłorocznych można zaliczyć m. in. dokumenty solidarnościowe, gazetki zakładowe i antyrządowe ulotki przekazane przez Jacka Śródkę z Sycowa. Warto wspomnieć, iż w 2022 r. opracowano 12 zespołów archiwalnych - są to akta notariuszy ostrowskich oraz dokumentacja Państwowego Ośrodka Kształcenia Bibliotekarzy w Jarocinie.
Archiwum pod swoim nadzorem miało łącznie 174 jednostki organizacyjne, w których do przejęcia znajduje się 655,3 mb materiałów archiwalnych. W zakresie technicznego zabezpieczenia zasobu 130 j.a. zostało poddanych konserwacji jednostkowej i zachowawczej, 2 j.a. konserwacji masowej, 1 j.a. dezynfekcji i 43 998 j.a. zabiegom profilaktyki konserwatorskiej. Do końca 2022 r. w Centralnym Repozytorium Cyfrowym zamieszczono 997 357 plików (6780 j.a.). Digitalizacji poddano łącznie 1141 j.a., w tym 1025 j.a. we własnej pracowni digitalizacji, a pozostałe na zasadzie usługi zewnętrznej.
W czytelni w minionym roku zarejestrowano 179 użytkowników, 330 odwiedzin. Klienci przejrzeli łącznie 2581 j.a. Najwięcej akt zostało udostępnionych do celów naukowych i genealogicznych. Archiwum odwiedziło 11 cudzoziemców, w tym klientka z dalekiej Australii, która poszukiwała przodków w Kaliszu i Błaszkach.
Kopie cyfrowe archiwaliów są udostępniane w serwisie www.szukajwarchiwach.gov.pl w liczbie 1 623 105 skanów (14 498 j.a.). Oprócz tego z cyfrową wersją materiałów archiwalnych można zapoznać się na platformie Dropbox (810 786 skanów).
Archiwum zrealizowało w minionym roku 1106 kwerend, najwięcej, bo aż 627 miało charakter genealogiczny. Zleceniodawcami były głównie osoby prywatne (934 podania). Do najciekawszych kwerend należały poszukiwania archiwaliów na temat Zygmunta Gościniaka, który w 1956 r. samolotem MIG 15 uciekł z Polski na wyspę Bornholm oraz na temat cmentarza ukraińskiego w Szczypiornie.
Archiwum zrealizowało łącznie 3 wystawy stacjonarne: "Spuścizny w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu", "Kaliscy notariusze w latach 1808-1951", "Maria Konopnicka w archiwaliach". Na stronie internetowej APK można zapoznać się z 10 wystawami on-line, a w serwisie www.szukajwarchiwach.gov.pl z nową kolekcją na temat Jana Pawła II.
W minionym roku w Archiwum pojawiło się 11 wycieczek. 141 grup skorzystało z możliwości odbycia wirtualnej wycieczki w ramach platformy Kaliska Edukacja Archiwalna. Przeprowadzono 22 lekcje archiwalne na temat m. in. działalności statutowej Archiwum, zasług Jana Zemełki, Mieszka III Starego, czy stanu wojennego w Kaliszu i na ziemi kaliskiej. 60 grup szkolnych skorzystało z możliwości przeprowadzenia zajęć zdalnych w oparciu o platformę Kaliska Edukacja Archiwalna.
W 2022 r. zorganizowano wiele imprez cyklicznych: Marcowy Maraton Archiwalny, Międzynarodowy Dzień Archiwów, konkurs "Ad fontes! Odkrywamy tajemnice Kalisza i regionu kaliskiego", Dzień Archiwisty, Dzień Darczyńcy, Kaliskie Spotkania Archiwalne.
W zakresie działalności naukowej najważniejszym przedsięwzięciem było zorganizowanie wspólnie z Miastem Kalisz ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. "Maria Konopnicka - życie, twórczość, upamiętnienie" w kaliskim ratuszu 4 października 2022 r.
Dużym wysiłkiem było wydanie w przeciągu roku aż 4 książek: "Ocaleni przez świętego Józefa" w opracowaniu ks. dr. Sławomira Kęszki; "Spuścizny w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu"; "Notariusze kaliscy w latach 1808-1951"; "Maria Konopnicka w oczach badaczy i w źródłach archiwalnych".
W minionym roku Archiwum podejmowało się realizacji wielu inicjatyw m. in. w ramach przedsięwzięć wspólnych sieci Archiwów Państwowych: udział w pracach komisji wojewódzkiej konkursu "Bez korzeni nie zakwitniesz...", promocja w Kaliszu wystawy pt. "Mamo, ja nie chcę wojny...". We współpracy z Miastem Kalisz zorganizowano wspomnianą wcześniej konferencję o Marii Konopnickiej oraz akcję wspólnego śpiewania "Roty" przez uczniów kaliskich szkół 23 maja 2022 r. o godz. 12.00. We współpracy z Komisją Pamięci Historycznej Miasta Kalisza, na czele której stoi dr Grażyna Schlender, dokonano uroczystego odsłonięcia epitafium Mieszka III Starego w kaliskiej katedrze 24 listopada 2022 r. Prężnie współpracowano także ze Stowarzyszeniem Archiwistów Polskich Oddział w Kaliszu w zakresie organizacji imprez cyklicznych oraz z Kaliskim Towarzystwem Przyjaciół Archiwaliów w ramach przygotowywania prelekcji tematycznych. Archiwum w swoich działaniach edukacyjnych mogło liczyć na wsparcie ze strony prof. dr. hab. Jerzego Pietrzaka, który chętnie przygotowuje i wygłasza wykłady eksperckie zamieszczane na stronie internetowej Archiwum.
Mocną stroną kaliskiego Archiwum jest współpraca z mediami. W 2022 r. ukazało się 38 artykułów prasowych, 158 artykułów na stronach internetowych. W rozgłośniach radiowych wspominano o Archiwum 4-krotnie. Od 2021 r. APK współpracuje z TVP 3 Oddział w Poznaniu przy realizacji programu telewizyjnego "Wielkopolska Każdego Dnia". Dr Grażyna Schlender i dr Anna Bestian-Zając udzieliły łącznie 178 komentarzy eksperckich w tym codziennym kalendarium historycznym.
Zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych dr hab. Lucyna Harc, w odniesieniu do danych przedstawionych w sprawozdaniu rocznym z działalności, doceniła pracę kaliskich archiwistów i przyznała, że Archiwum w Kaliszu wyróżnia się pod względami pracy popularyzatorskiej i wydawniczej na tle całej sieci Archiwów Państwowych. Tak przyjęty model promocji koreluje z celem całej sieci: wzmocnienia marki Archiwów Państwowych. Archiwa zyskały w ostatnim czasie nowe struktury organizacyjne i nowe ciała kolegialne: komisje regionalne. Obecnie w realizacji jest 19 projektów strategicznych, w tym m. in. termomodernizacji budynków. W 2024 r. zostanie wprowadzony Intranet jako narzędzie nowoczesnej komunikacji w sieci. Te wszystkie przedsięwzięcia mają sprawić, że strategia rozwoju Archiwów Państwowych nie będzie martwym dokumentem, ale kamieniem milowym, który zmieni oblicze tych instytucji.
Dyrektor APK podkreśliła, że wysokie efekty pracy osiągnięte w 2022 r. obligują Archiwum do podejmowania ambitnych inicjatyw w kolejnym roku. Ogromnym sukcesem okazały się lekcje archiwalne realizowane w styczniu i lutym z okazji 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego. Dalszym krokiem będzie upamiętnianie powstańców styczniowych pochowanych na kaliskich cmentarzach. Na temat Patronki Roku 2023 Aleksandry Piłsudskiej zostanie wygłoszony wykład - dokładnie w 60. rocznicę jej śmierci. W planach jest także umieszczenie na al. Wolności tabliczki informującej o tym, że w okresie międzywojennym patronowała jej żona Marszałka. Z okazji Dnia Archiwisty zostanie zorganizowana konferencja naukowa poświęcona Żołnierzom Wyklętym - do wygłoszenia prelekcji zostaną zaproszeni archiwiści zatrudnieni m. in. w IPN oraz lokalnych muzeach. Archiwum wyda 1 książkę poświęconą bohaterom walki o niepodległość Polski, począwszy od potopu szwedzkiego, poprzez konfederację barską, powstania narodowe, Legiony Polskie, na wojnie polsko-bolszewickiej skończywszy. Trwają już rozmowy na temat możliwości sprowadzenia do Polski prochów badacza Afryki Stefana Szolca-Rogozińskiego. Na wniosek Fundacji "Nowe Drzewo Życia" Archiwum realizuje kwerendę mającą za zadanie ustalić obecnie żyjących członków rodu Rogozińskich. Na chwilę obecną wiemy już, że dziadek Stefana ze strony matki nie był jak dotąd sądzono warszawskim adwokatem, lecz aptekarzem. Jego żona, Wilhelmina z d. Weigt, pochodziła z Kalisza i była córką kaliskiego piwowara Daniela Weigta. Być może rodzice Szolca-Rogozińskiego poznali się nie w Warszawie, lecz w Kaliszu.
W dalszej części spotkania dr Grażyna Schlender podziękowała gościom za współpracę z Archiwum w minionym roku wręczając im okolicznościowe dyplomy, wydawnictwa APK i drobne suweniry. Przedstawiciele władz miejskich Grażyna Dziedziak i Sławomir Lasiecki podkreślili, że Archiwum jest bardzo aktywne w życiu kulturalnym miasta, a książki opracowywane przez jego pracowników mają wysoką wartość naukową. Wiceprezes KTPA Sławomir Woźniak dodał, że kaliskie Archiwum jest instytucją nowoczesną, wychodzącą naprzeciw oczekiwaniom współczesnego społeczeństwa.
