Nowa spuścizna w zasobie kaliskiego Archiwum

Ustanowiony przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych w dniu 6 grudnia ogólnopolski Dzień Darczyńcy stał się okazją do przekazania przez inż. Romualda Zaręby kaliskiemu Archiwum swojej zawodowej spuścizny.

Romuald Franciszek Zaręba urodził się w Kaliszu w 1938 r. Po ukończeniu I Liceum Ogólnokształcacego im. Adama Asnyka w Kaliszu, rozpoczął studia na Politechnice Poznańskiej, która ukończył w 1961 r., uzyskując dyplom magistra inżyniera budownictwa. Jako kierownik budowy, projektant lub inspektor nadzoru był odpowiedzialny za powstanie nowoczesnych obiektów przemysłowych w kraju i zagranicą (Węgry, Niemcy) oraz licznych budynków w Kaliszu i okolicy. Wśród ważniejszych osiągnięć zawodowych można wymienić: kierowanie budową wieży telewizyjnej w Chełmcach koło Kalisza, nadzór nad budową kościoła Opatrzności Bożej w Kaliszu, projekty konstrukcyjne kościołów w Szczytnikach oraz w Kaliszu-Winiarach, projekt rekonstrukcji spalonego dachu na kościele oo. Jezuitów w Kaliszu, projekt konstrukcji ołtarza papieskiego w Kaliszu.

Za działalność zawodową oraz społeczną był wielokrotnie honorowany i odznaczany. W 2021 r. został wyróżniony Odznaką Honorową Miasta Kalisza.

Inż. Zaręba specjalizował się zwłaszcza w obiektach zabytkowych, co doskonale odzwierciedla przekazana spuścizna. Składa się ona z 69 teczek autorskiej dokumentacji technicznej z lat 1982-2017 dotyczącej ekspertyz i opinii technicznych oraz projektów budowlanych prac remontowo-konserwatorskich obiektów z Kalisza oraz powiatów kaliskiego i ostrowskiego. Są wśród nich dwory i pałace (m.in. Antonin, Borków Stary, Dębsko, Koźminek, Lewków, Pietrzyków), dawna fabryka sukna w Opatówku (obecnie Muzeum Historii Przemysłu), zabytkowy drewniany spichlerz w Kuźnicy Grabowskiej, "koźlak" w Sulmierzycach oraz różne zabytki w Kaliszu: mury obronne z basztą Dorotka, kamienice, grobowce na cmentarzu na Rogatce (m.in. powstańca styczniowego Henryka Milera, rodzin Załuskowskich i Młynarskich), budynki Starostwa Powiatowego i Wojewódzkiego Dom Kultury, czy kościół franciszkanów. Często projekty techniczne ilustrowane są dokumentacją fotograficzną. Spuściznę zamyka własnoręczny, obszerny życiorys darczyńcy.

Fizycznie spuścizna została przekazana wcześniej, dzięki czemu prace archiwizacyjne można było wykonać przed formalnym jej przekazaniem. Dokumenty zostały uporządkowane, po usunięciu metalowych części zabezpieczone w bezkwasowych teczkach oraz zewidencjonowane w ZoSIA. Po podpisaniu umowy darowizny materiały zostały włączone do zasobu APK i można z nich korzystać w czytelni kaliskiego Archiwum na ogólnych zasadach. Spis zdawczo-odbiorczy został umieszczony na portalu "Szukaj w Archiwach", dzięki czemu zainteresowana osoba może zamówić do czytelni konkretną jednostkę. Spuścizna może szczególnie zainteresować architektów, osoby zajmujące się nadzorem budowlanym i ochroną zabytków oraz regionalistów.

Oprócz swojego dorobku zawodowego inż. Romulad Zaręba przekazał również publikację swojego autorstwa "Zarys dziejów rodu Zarębów (Zarembów) z ziemi zakroczymskiej na Mazowszu. Linia Zaręby Wielkie - Głodowo - Górki Duże - Świercze" wydanej w Kaliszu w 2020 r. Jest ona pod sumowaniem wieloletnich badań genealogicznych autora. Zawiera także biogram inżyniera, będący uzupełnieniem wspomnianego życiorysu.

Ogólny widok dokumentacji przed archiwizacją. Fot. G. Waliś
Projekt dachu nad nawą kościoła franciszkanów w Kaliszu. Fot. G. Waliś
Fragment muru obronnego w Kaliszu. Fot. G. Waliś
Projekt techniczny zabytkowego spichlerza w Kuźnicy Grabowskiej. Fot. G. Waliś
Szkic grobowca rodziny Młynarskich na cmentarzu na Rogatce w Kaliszu. Fot. G. Waliś
Dwór w Borkowie Starym w 2006 r. Fot. R. Zaręba
Dwór w Pietrzykowie w 2012 r. Fot. R. Zaręba
Dawny zajazd Poddębina w Skarszewie w 2001 r. Fot. R. Zaręba
Kaplica Tadeusza Zakrzewskiego na cmentarzu na Rogatce w Kaliszu w 1999 r. Fot. R. Zaręba
Prace przy murze obronnym w Kaliszu przy ul. Parczewskiego 2/3 w 2006 r. Fot. R. Zaręba