Dnia 15 lipca 2021 w siedzibie Archiwum Państwowego w Kaliszu odbyło się kolejne spotkanie z cyklu Archiwa Rodzinne Niepodległej. Tym razem w progach Archiwum gościł Pan Andrzej Werbiński, który wygłosił wykład poświęcony zasłużonym członkom swojej rodziny, a w szczególności osobie swojego ojca Kazimierza Werbińskiego wieloletniego dyrektora Liceum Pielęgniarstwa w Kaliszu.
Spotkanie rozpoczęła Dyrektor Archiwum Dr Grażyna Schlender. Przywitała prelegenta, zgromadzonych gości: członków rodziny Werbińskich - Panie Marię Werbińską Nowak, Elżbietę Werbińską; przyjaciół naszego Archiwum Państwa Barbarę i Świętosława Fortunów; absolwentki dawnego Liceum Pielęgniarstwa Panie Małgorzatę Dzióbek i Krystynę Jędrzejak; prezesa Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Archiwaliów Pana Mariusza Kurzajczyka oraz pozostałych słuchaczy.
Dr Schlender pokrótce przedstawiła genezę projektu Archiwa Rodzinne Niepodległej, którego głównym celem jest zwrócenie uwagi na unikalną wartość rodzinnych pamiątek. Następnie przedstawiła życiorys Andrzeja Werbińskiego, który mieszkańcom Kalisza może kojarzyć się z przedsiębiorstwem Metalplast, gdzie spędził większość swojego zawodowego życia. Dyrektor APK oddała głos A. Werbińskiemu, który rozpoczął swoją opowieść...
Główny bohater wspomnień Kazimierz Werbiński urodził się w Stawiszynie w 1915 roku. Był najstarszym z dziewięciorga rodzeństwa. Naukę rozpoczął w miejscowej szkole podstawowej, a dalszą edukację kontynuował w Prywatnym Gimnazjum Męskim im. Stanisława Kostki przy seminarium Diecezjalnym w Płocku. Wybór nie był przypadkowy, ponieważ rodzice jego chcieli aby najstarszy syn został księdzem. Po zdanej maturze w 1934 roku oznajmił rodzicom, że nie czuje powołania i nie będzie kontynuował nauki w seminarium duchownym. Rozpoczął studia na Uniwersytecie Poznańskim, które przerwał wybuch wojny. W roku 1941 Kazimierz bierze ślub, natomiast wesele odbyło się dopiero w 1943 roku. Najbliższa rodzina Kazimierza nie uczestniczyła w uroczystości, ponieważ nada mieli żal do niego, że nie wybrał życia kapłańskiego. Radość nowożeńców nie trwała długo bowiem Kazimierza wywieziono na roboty przymusowe do Niemiec. Po wojnie kontynuował studia, w 1947 roku otrzymał dyplom magistra filozofii na wydziale humanistycznym w zakresie filologii polskiej. Swoją ścieżkę zawodową rozpoczął od posady nauczyciela w Liceum Ogólnokształcącym we Wschowie. Wśród jego uczniów wskazać można Bronisława Geremka, późniejszego profesora i ministra spraw zagranicznych. W kolejnych latach nauczał w Państwowej Szkole Ogólnokształcącej stopnia pierwszego licealnego w Kościanie, w 1953 roku otrzymał nominację na zastępcę dyrektora państwowej Szkoły Pielęgniarstwa Neuro-Psychiatrycznego w Kościanie. W 1960 roku wrócił w rodzinne strony obejmując stanowisko Dyrektora Państwowej Szkoły 4-letniego Liceum Pielęgniarskiego w Kaliszu. Szkoła wyposażona była w pracownie biochemii, analizy instrumentalnej, mikrobiologii, hematologii. Uczennice odbywały praktyki w Szpitalu, sąsiadującym ze szkołą. Obok szkoły funkcjonował internat dla dziewczyn. Dyrektor Kazimierz Werbiński dbał o rozwój naukowy uczennic ale także kulturalny i fizyczny. Uczennice trenowały siatkówkę, koszykówkę, lekkoatletykę. Na zawodach sportowych wojewódzkich i ogólnopolskich odnosiły liczne sukcesy. Dzięki staraniom Dyrektora adeptki pielęgniarstwa regularnie uczęszczały do kina, teatru, filharmonii oraz na inne imprezy kulturalne odbywające się w Kaliszu. Co roku uczennice wyjeżdżały na wycieczki praktyczne, odwiedzając całą Polskę: np. Kraków, Gdańsk, Elbląg, Łódź, Pieniny, Mazury i inne. W czasie trwania kadencji Dyrektora Werbińskiego Szkołę wizytowała przedstawicielka Światowej Organizacji Zdrowia ONZ Maria O. Leite-Ribeiro. W latach kolejnych natomiast przedstawiciele Szkoły wizytowali w ramach rewanżu Szkołę Pielęgniarstwa w Magdeburgu. Kazimierz Werbiński pilnował aby uczennice odebrały nie tylko staranne wykształcenie ale także dbał o wysokie morale. Nie pozwalał aby na teren szkoły przychodzili chłopcy z kaliskich szkół. Choć był surowy i wymagający, uczennice traktował jak własne córki, pilnując aby nie spotkała ich krzywda.
W 1976 roku Kazimierz Werbiński odszedł na emeryturę. Zmarł w 1995 roku. Żegnały go tłumy absolwentek Liceum Pielęgniarskiego.
Prelegent w toku opowieści zaprezentował sylwetki kilku członków rodziny, którzy zasłużyli się dla ojczyzny. Byli to: Wacław Werbiński uczestnik wojny polsko-bolszewickiej w 1920 roku. Tadeusz Werbiński, członek Polskiej Partii Wolności, za przynależność do organizacji osadzony w więzieniu. Otrzymał medal za Wolność i Niepodległość nadany Dekretem Prezydenta RP na uchodźctwie. Adam Werbiński uczestnik II wojny światowej, który po wojnie osiadł na Borneo. Józef Jerzy Werbiński uczestnik bitwy pod Monte Casino.
Szczegóły dotyczące historii rodziny Werbińskich prelegent zawarł w książce swojego autorstwa pt. "Kronika rodziny Werbińskich i Grajnertów".
Po wykładzie głos zabrały absolwentki Liceum Pielęgniarskiego w Kaliszu, Panie Małgorzata Dzióbek i Krystyna Jędrzejak, przytaczając kilka historii, wspomnień z lat szkolnych.
Ostatnim punktem spotkania było przekazanie materiałów rodzinnych z domowego archiwum Pana Andrzeja Werbińskiego do zasobu Archiwum Państwowego w Kaliszu. Umowę darowizny podpisali A. Werbiński oraz Dyrektor Dr Grażyna Schlender. Prelegent podkreślił, że cieszy się iż jego pamiątki trafią w dobre ręce.
Dyrektor Grażyna Schlender ofiarowała Andrzejowi Werbińskiemu cyfrowe kopie jego archiwaliów, pamiątkowy plakat oraz najnowsze wydawnictwo Archiwum "Fibigerowie. Twórcy kaliskich fabryk fortepianów i pianin (1878-2016)". Publikację otrzymała również siostra prelegenta Pani Maria Werbińska Nowak.
Dr G. Schlender zaznaczyła, że przekazane materiały stanowią narodowy zasób archiwalny, zwłaszcza, że dokumentów związanych z historią Liceum Medycznego w Kaliszu jest niewiele. Dyrektor Schlender nadmieniła, że dary będą przechowywane wieczyście, zostaną zinwentaryzowane, opisane, poddane w razie konieczności zabiegom konserwatorskim oraz będą od tej chwili dostępne każdej zainteresowanej osobie w Pracowni Naukowej kaliskiego archiwum, a także na ich bazie powstanie wystawa on-line, która wkrótce zostanie przygotowana i udostępniana na stronie internetowej archiwum.
Spotkanie zakończyło wspólne zdjęcie uczestników.
