Wizyta młodzieży ze Szkoły Podstawowej nr 23 w Kaliszu

Dnia 15 października 2010 roku do Archiwum Państwowego w Kaliszu zawitali uczniowie klas IV - VI Szkoły Podstawowej Nr 23 w Kaliszu. Wizyta rozpoczęła się od obejrzenia wystawy pt. "Germanizacja dzieci polskich w okresie II wojny światowej". Zebranym omówiono główne elementy polityki zniemczania w latach 1939 - 1945, dzieci same wymieniały metody germanizacyjne wykorzystywane przez hitlerowców. Następnie przedstawiono temat kaliskiego Gaukinderheimu. Uczniowie dowiedzieli się, gdzie w Kaliszu mieścił się dom wychowawczy kierowany przez Niemców, w jakim czasie funkcjonował i na jakich zasadach. Wyjaśniono, że było wiele osób, które za wszelką cenę starały się pomóc polskim dzieciom - podano przykład Pani Marii Pinczewskiej, przechowującej u siebie niemieckie imiona i nazwiska polskich dzieci wraz z adresami, czy Pana Stanisława Kulczyńskiego - stolarza, który podczas okupacji pracował jako śmieciarz i z narażeniem życia kilkukrotnie w kuble na śmieci przemycił polskie dziecko poza mury ośrodka. Dzieci z zaciekawieniem obejrzały zebrane w gablotach pamiątki dotyczące działalności kaliskiego Gaukinderheim udostępnione przez Zgromadzenie Sióstr Nazaretanek, Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej i nasze archiwum. Wyświetlono też prezentację multimedialną zawierającą wszystkie najważniejsze dokumenty oraz artykuły prasowe na temat Gaukinderheim, połączoną z nagraniem głosu Pani Marii Pinczewskiej.

Uczniowie poznali historię kaliskiej placówki archiwalnej, której początki sięgają 1825 r., kiedy to powstało Archiwum Akt Dawnych przy Trybunale Cywilnym w Kaliszu. Omówiony został zasób archiwum składający się głównie z akt XIX i XX-wiecznych, który stanowią m.in. akta administracji państwowej i samorządowej, instytucji wymiaru sprawiedliwości, instytucji oświatowych, akta metrykalne oraz zbiory prywatne w postaci spuścizn. Zapoznali się z formami działalności Archiwum, w tym z zasadami korzystania z materiałów archiwalnych. Zwiedzili pracownie naukową.

Dalej omówiono sposób tworzenia drzewa genealogicznego rodziny oraz wymieniono podstawowe źródła wykorzystywane przy poszukiwaniach genealogicznych. Uczniowie mieli też możliwość obejrzenia ksiąg metrykalnych wyznania rzymskokatolickiego parafii Dobrzec, do której należała dawna miejscowość Sulisławice (obecnie w granicach miasta) z roku 1872 i 1909 oraz aktu urodzenia Marii Dąbrowskiej z d. Szumskiej z parafii rzymskokatolickiej Blizanów. Poinformowano obecnych o organizowanym przez archiwum konkursie genealogicznym "W poszukiwaniu rodzinnych korzeni - moje drzewo genealogiczne". Każdy z uczniów otrzymał schemat prostego drzewa genealogicznego oraz ksero rodowodu potomków Adama.

Dużą ciekawość wzbudziła w naszych gościach możliwość obejrzenia magazynów archiwalnych. Uczniowie sami przekonali się, jak bardzo przydatne są regały przesuwne tzw. kompakty przy tak wielkiej ilości akt. Dowiedzieli się, jakie powinny być optymalne warunki pod względem temperatury i wilgotności dla przechowywanych materiałów archiwalnych.

Następnie dzieci przeszły do pracowni konserwatorskiej, gdzie obejrzały sprzęt używany podczas tzw. konserwacji właściwej. Pracownik objaśnił poszczególne etapy konserwacji, poczynając od czyszczenia mechanicznego poprzez gumkowanie, kąpiel akt, a następnie uzupełnianie ubytków, klejenie przedarć, kończąc na szyciu i oprawianiu. Uczestnicy wycieczki obejrzeli proces uzupełniania ubytków w maszynie przy zastosowaniu wcześniej przygotowanej masy papierowej. Poznali również drugi sposób uzupełniania ubytków - metodę ręczną, przy której wykorzystywany jest stół podświetleniowy.