Szkolenia z zakresu zmian do Ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach

W dniach 30 października oraz 5 i 16 listopada 2015 roku Archiwum Państwowe w Kaliszu zorganizowało kilkugodzinne, bezpłatne szkolenia kancelaryjno-archiwalne. Zajęcia prowadził mgr Karol Andrzejewski, odpowiedzialny w kaliskim Archiwum za sprawy nadzoru archiwalnego. Gościła na nich także Dyrektor APK dr Grażyna Schlender, która m.in. przywitała zgromadzonych archiwistów zakładowych. W sali konferencyjnej Archiwum stawiło się łącznie 65 osób zajmujących się archiwami zakładowymi w nadzorowanych przez Archiwum Państwowe w Kaliszu państwowych i samorządowych jednostkach organizacyjnych. Szkolenia miały na celu przedstawienie nowych zasad postępowania z dokumentacją w świetle najnowszych zmian. Program szkoleń obejmował omówienie zmian do Ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (tekst jednolity: Dz. U. 2015 poz. 1446) oraz rozporządzenia w sprawie klasyfikowania i kwalifikowania, dokumentacji, przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych i brakowania dokumentacji niearchiwalnej (Dz. U. 2015 poz. 1743).

W pierwszym bloku tematycznym dotyczącym ustawy skupiono się przede wszystkim na następujących zagadnieniach: dokumentacji kat. A przekazywanej niezwłocznie do Archiwów Państwowych; trwałego zaprzestania działalności jednostek; czynnościach kancelaryjnych w systemie EZD; zmianach w przepisach kancelaryjno-archiwalnych z 2011 r. dla samorządów; zatwierdzaniu przepisów kancelaryjnych przez AP czy zadaniach związanych z siecią archiwów państwowych.

Istotną zmianą jest możliwość wprowadzania przepisów kancelaryjno-archiwalnych przez wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, starostów, wspólnie dla jednostek nadzorowanych i podległych, po zatwierdzeniu ich przez właściwe terytorialnie AP. Jednak najważniejsza zmiana wynikająca z nowelizacji ustawy dotyczy kontroli w jednostkach organizacyjnych pod nadzorem archiwów państwowych. W ustawie opisany jest cały tryb postępowania i przeprowadzania takich kontroli, wraz z późniejszymi protokołami kontroli i wystąpieniami pokontrolnymi. Na skutek nowelizacji uległy likwidacji archiwa wyodrębnione komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za obronność i bezpieczeństwo państwa, utworzonych w większości państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych. Obecnie kwestia brakowania i przekazywania materiałów archiwalnych wraca do archiwów państwowych a nie tak jak było to wcześniej do Centralnego Archiwum Wojskowego.

Drugi blok tematyczny dotyczący rozporządzenia zawierał omówienie takich zagadnień jak: metody klasyfikacji i kwalifikacji dokumentacji; oznaczenia kategorii archiwalnych; budowy jednolitego rzeczowego wykazu akt; tryb przekazywania materiałów archiwalnych do AP. Tutaj najistotniejsza zmiana (w porównaniu z uchylonym rozporządzeniem z 16 września 2002 roku w sprawie postępowania z dokumentacją, zasad jej klasyfikowania i kwalifikowania oraz zasad i trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych) dotyczyła przyjętych jednolitych standardów porządkowania, ewidencji i technicznego zabezpieczenia materiałów archiwalnych przed ich przekazaniem do AP. Natomiast w przypadku brakowania dokumentacji niearchiwalnej, nowością jest wprowadzenie wniosku o wydanie zgody na brakowanie, kierowanego do AP przez państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne.