9 czerwca 2015 r. w sali recepcyjnej kaliskiego ratusza odbyło się spotkanie w ramach akcji "Archiwa Rodzinne" z okazji Międzynarodowego Dnia Archiwów. Głównymi bohaterami była rodzina Wiłkomirskich, słynnych muzyków, którzy w latach 1920 - 1926 zamieszkiwali w Kaliszu. W uroczystości organizowanej przez Archiwum Państwowe w Kaliszu i współorganizowanej przez Urząd Miejski w Kaliszu, Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Kaliszu, Państwową Szkołę Muzyczną I i II stopnia im. H. Melcera w Kaliszu, udział wzięli m. in. Naczelnik Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki UM w Kaliszu Marzena Pastuszak, Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Kalisza Zbigniew Włodarek reprezentujący władze miejskie, koordynator projektu Muzeum Wiłkomirskich Elżbieta Piszczorowicz-Mondra, dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. H. Melcera w Kaliszu Maria Pawelec, prezes Kaliskiego Towarzystwa Muzycznego im. Alfreda Wiłkomirskiego w Kaliszu Grażyna Bartoszek-Szłapak, prezes PTH Oddział w Kaliszu Tadeusz Krokos, uczniowie II Liceum Ogólnokształcącego wraz z dyrektorem Marią Żubrowską-Gil i opiekunem Tomaszem Jeziorskim, młodzież z V Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu z nauczycielem Leszkiem Tomczakiem.
Zgromadzonych przywitała dr Grażyna Schlender. Dyrektor Archiwum Państwowego w Kaliszu wyjaśniła, że głównym celem spotkania jest wykazanie powiązań rodziny Wiłkomirskich z Kaliszem. Jest jeszcze jeden aspekt wart podkreślenia - to Międzynarodowy Dzień Archiwów. Uchwalono go w 2008 r. na pamiątkę powstania Międzynarodowej Rady Archiwów w 1948 r. pod auspicjami Unesco. W tym dniu polskie archiwa szczególnie nastawiają się na popularyzację. W tym roku postanowiliśmy rozsławić archiwalia związane z rodem Wiłkomirskich. Znajdują się one w różnych placówkach archiwalnych, kulturalnych i naukowych. Takie przedstawienie historii rodziny było istotne ze względu na obecnych gości honorowych spotkania: przedstawicieli młodego pokolenia rodziny Wiłkomirskich: Szymona Ługowskiego (prawnuka Kazimierza Wiłkomirskiego) i Radzimira Rakowskiego (wnuka Wandy Wiłkomirskiej). Nie zdołała dojechać Małgorzata Wiłkomirska, żona Józefa Wiłkomirskiego. Będzie ona jednak niebawem gościć w Kaliszu. 12 czerwca 2015 r. jej mąż Józef, odbierze z rąk Prezydenta Miasta Kalisza tytuł Honorowego Obywatela Miasta Kalisza. Jak podkreśliła dyrektor APK cała piątka rodzeństwa Wiłkomirskich odegrała istotną rolę w rozwoju kaliskiego środowiska kulturalnego, ze szczególnym uwzględnieniem Kaliskiej Orkiestry Symfonicznej, Szkoły Muzycznej i Kaliskiego Towarzystwa Muzycznego. Spotkaniu towarzyszył krótki koncert na wiolonczelę i fortepian. Wykonawcami "Improwizacji" Aleksandra Artuniania byli: Dawid Figlak, 11-letni uczeń klasy V Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia im. H. Melcera w Kaliszu, grający na wiolonczeli i Milena Antoniewicz, pianistka światowej klasy, wykładowca m. in. Akademii Muzycznej w Poznaniu. Muzyka klasyczna, która rozbrzmiała w sali recepcyjnej, stworzyła odpowiedni klimat i nastrój.
Kulminacyjnym punktem spotkania była prezentacja multimedialna pt. "Rodzina Wiłkomirskich i jej związki z Kaliszem", przedstawiona przez Krystynę Bęcką. Prelegentka jest archiwistą, na co dzień realizuje w kaliskim archiwum kwerendy, aktywnie działa również na rzecz miasta, w 2011 r. otrzymała Nagrodę Prezydenta Miasta Kalisza. Prezentacja omawiała kolejno dzieje członków rodziny Wiłkomirskich, począwszy od Alfreda. Jego przygoda z Kaliszem rozpoczęła się w 1920 r., kiedy otrzymał posadę dyrektora Szkoły Muzycznej w grodzie nad Prosną. Do Polski przybył z Batumi rok wcześniej.
Pod koniec 1920 r. dojechała do niego schorowana żona Aniela wraz z dziećmi Michałem i Marią. Kazimierz w tym czasie mieszkał w Warszawie. W nawiązaniu do osoby Alfreda zaprezentowano wiele zdjęć i dokumentów m. in. akt zgonu jego żony Anieli Wiłkomirskiej, zdjęcia z uczniami, dokumenty ubezpieczenia społecznego i listy. Istotne jest nawiązanie do uroczystości oddania budynku Kaliskiego Towarzystwa Muzycznego i nadania mu imienia Alfreda Wiłkomirskiego w 1975 r. Dalej prezentacja cofa się o jedno pokolenie wstecz i traktuje o rodzicach Alfreda, Józefie i Marii z d. Kłopotowskiej. Kolejne rozdziały dotyczyły dzieci Alfreda i Anieli: Kazimierza, Michała i Marii, którzy w okresie międzywojennym tworzyli słynne Trio Wiłkomirskich. Zaprezentowano akty metrykalne m. in. małżeństw Kazimierza i Michała z kaliszankami, fotografie ze wspólnych koncertów, metryczki z ich dowodów osobistych oraz wpisy do Księgi Pamiątkowej Kaliskiego Towarzystwa Muzycznego w Kaliszu, których dokonywano przy okazji pobytu w naszym mieście. W archiwalia obfitowała część poświęcona Dorocie Temkin, drugiej żonie Alfreda Wiłkomirskiego. W zasobie APK udało się odnaleźć jej akt urodzenia. Okazuje się, że była zgłoszona rok po swoim urodzeniu, w 1902 r. wraz ze swoim bratem, który zmarł jako dziecko. Archiwiści dotarli także do aktu małżeństwa jej rodziców i ich intercyzy przedślubnej. Co ciekawe, Alfred i Dorota wzięli ślub cywilny w Ostrowie w 1925 r.
W zaborze pruskim bowiem nie obowiązywała rejestracja wyznaniowa, a Dorota była wyznania mojżeszowego. Ślub kościelny wzięli po kilku latach, gdy Dorota postanowiła zmienić wyznanie. Owocem związku Alfreda i Doroty była dwójka dzieci: Józef i Wanda. Krystyna Bęcka omówiła przebieg ich kariery zawodowej, mając na względzie związki z Kaliszem. Wanda Wiłkomirska w 2006 r. odebrała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Kalisza, za kilka dni podobny tytuł odbierze jej brat Józef. Miłośnicy genealogii mogli zobaczyć m. in. akt chrztu Józefa Wiłkomirskiego, wystawiony w Opatówku, kartę pocztową wysłaną z obozu jenieckiego do ojca w 1944 r. oraz wiele ciekawych fotografii Józefa i Wandy. W osobnej części przedstawiono fotografie i afisze z koncertów Tria Wiłkomirskich, Michała z czasów pobytu w Stanach Zjednoczonych (The Russian Trio), Marii i Kazimierza w duecie oraz z okresu późniejszego - Wandy i Józefa. Dr Grażyna Schlender wyjaśniła, że przedstawione materiały są tylko namiastkę ogromu spuścizny rodziny Wiłkomirskich. Na potrzeby prezentacji wykorzystano archiwalia pochodzące z takich instytucji jak: Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Archiwum Państwowe w Kaliszu, Archiwum Państwowe w Poznaniu, Archiwum Państwowe w Warszawie, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Urząd Miejski w Kaliszu, Państwowa Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Henryka Melcera w Kaliszu, Kaliskie Towarzystwo Muzyczne w Kaliszu, Książnica Pedagogiczna im. A. Parczewskiego w Kaliszu (depozyty od Józefa Wiłkomirskiego, Wandy Wiłkomirskiej, Państwa Pawlików), Miejska Biblioteka Publiczna im. A. Asnyka w Kaliszu, Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej, USC Kalisz, USC Opatówek, USC Ostrów Wlkp., USC Częstochowa, USC m. st. Warszawy. W najbliższym czasie na stronie internetowej Archiwum Państwowego w Kaliszu pojawi się wystawa on-line prezentująca zbiory w pełnej krasie.
Bardzo ciekawe były również wspomnienia na temat rodziny Wiłkomirskich, przytoczone przez Radzimira Rakowskiego i Szymona Ługowskiego. Jak słusznie wspomniał Radzimir Rakowski (wnuk Wandy) ich młody wiek stanowi poważne utrudnienie. On sam gra na skrzypcach irlandzki folk, od niedawna jednak korzysta z fachowych rad babci. Być może przerażał go jej profesjonalizm, bał się krytyki. Przez lata wiele także zmieniło się w muzyce. Jakiś czas temu, jego babcia otrzymała partyturę od pewnego kompozytora. Okazało się, że ludzka ręka nie jest w stanie zagrać niektórych akordów. Okazuje się bowiem, że zostało to skomponowane z użyciem komputera. Wobec takich wyzwań, nawet wirtuoz pozostaje niestety bezsilny.
Szymon Ługowski jest prawnukiem Kazimierza Wiłkomirskiego. Jest absolwentem psychologii i zawodowo zajmuje się wizerunkiem marek w internecie. Jego ogromną pasją jest DJ-owanie. Największy kontakt ma z Wandą Wiłkomirską. Dla obu panów Wanda jest bardziej nestorką rodu, ciepłą babcią i ciocią, niż słynną skrzypaczką. Goście podziękowali organizatorom za tak gorące zainteresowanie i propagowanie działalności rodziny Wiłkomirskich w Kaliszu.
Elżbieta Piszczorowicz-Mondra powiedziała, że takie autorytety są w Kaliszu potrzebne, i taki rozgłos jest również potrzebny tej rodzinie. 6 marca 2015 r. zainaugurowano oficjalnie w Kaliszu Rok Wiłkomirskich. Korzystając z okazji, koordynator Muzeum Wiłkomirskich podziękowała szczególnie młodzieży z II i V Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu za zaangażowanie w projekt edukacyjny. Uczennica V Liceum Ogólnokształcącego w Kaliszu Martyna Gałecka przygotowała esej. Jego kontynuacją będzie opracowanie na temat Tria Wiłkomirskich. Uczniowie II Liceum Ogólnokształcącego pod kierunkiem Tomasza Jeziorskiego wykonali drzewo genealogiczne przodków i potomków Kazimierza Wiłkomirskiego. Zostało ono zaprezentowane w formie elektronicznej. Z biegiem czasu będzie ono uzupełniane o kolejne gałęzie.
Na koniec Naczelnik Wydziału Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki UM w Kaliszu Marzena Pastuszak wyraziła ogromną radość ze spotkania i narodzin ciekawego projektu, które spełniają ważny cel edukacyjny. Spełniono również rolę archiwum rodzinnego - ludzie znani od zawsze budzili ciekawość innych. Prelegentka zapewniła, ze postać Wandy Wiłkomirskiej jest kaliszanom bardzo bliska, a możliwość goszczenia rodzeństwa Józefa i Wandy w Kaliszu jest dla miasta ogromnym zaszczytem. Na koniec wykonano pamiątkowe fotografie, a nasi goście wpisywali się do Kroniki Archiwum Państwowego w Kaliszu.
