Prelekcją Krystyny Bęckiej na temat XIX-wiecznych akt metrykalnych parafii pw. Świętego Józefa w Kaliszu Archiwum Państwowe w Kaliszu zamknęło cykl Kaliskich Spotkań Archiwalnych w roku 2014. W spotkaniu uczestniczyli ks. Prałat dr Jacek Plota proboszcz Sanktuarium Św. Józefa w Kaliszu, ks. dr Sławomir Kęszka reprezentujący Biskupa Kaliskiego, dr Ewa Andrzejewska z Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej, Anna Woźniak reprezentująca Urząd Miejski w Kaliszu, Elżbieta Stadtmüller prezes Stowarzyszenia im. H. Sutarzewicz w Kaliszu, Andrzej Grzegorek przewodniczący Towarzystwa Genealogicznego "Kalisia i Jan Marczyński z tegoż towarzystwa, Karol Andrzejewski prezes Stowarzyszenia Archiwistów Polskich Oddział w Kaliszu, darczyńcy APK, młodzież z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Kaliszu wraz z opiekunem Panią Izabellą Galubą-Bryja.
Dr Grażyna Schlender po przywitaniu wszystkich nakreśliła ideę Kaliskich Spotkań Archiwalnych i przypomniała dotychczasowe tytuły prelekcji w ramach cyklu. Co ciekawe, pierwsze takie spotkanie przebiegało pod znakiem akt metrykalnych parafii Św. Mikołaja w Kaliszu i było również prowadzone przez Krystynę Bęcką. Teraz, na zakończenie roku, prelegentka wzięła "pod lupę" akty urodzeń, małżeństw i zgonów sąsiedniej parafii kaliskiej.
Krystyna Bęcka na co dzień jest archiwistą, realizuje kwerendy i jest konsultantem odnoście archiwów rodzinnych w APK. Jako specjalista w swojej dziedzinie, z zapałem przystąpiła do omówienia tematu, wykorzystując przy tym prezentację multimedialną.
We wstępie nakreśliła ogólnie pozycję ksiąg metrykalnych w archiwum względem innych zespołów. Stanowią one tylko 6 % zasobu, ale są jednymi z najczęściej używanych źródeł, zwłaszcza do badań genealogicznych. Księgi te liczą 16 914 j.a., tj. 275,79 mb. Do APK księgi te trafiają po 100 latach od wytworzenia. Najstarszym zespołem są akta Parafii obrządku greckokatolickiego w Kaliszu z lat 1778 - 1871 [1884], najmłodszym zaś Akta stanu cywilnego Żdżary z 1913 r. Jeśli chodzi o akta metrykalne Parafii Rzymskokatolickiej św. Józefa w Kaliszu, kaliskie archiwum przechowuje te z lat 1875 - 1912 (38 j.a.; 1,14 mb). Starsze, z lat 1827 - 1874, są przechowywane w Archiwum Państwowym w Poznaniu. Archiwum Diecezjalne we Włocławku przechowuje również akta tej parafii: księgi ochrzczonych z lat 1643 - 1866, księgi zaślubin z lat 1752 - 1879, księgi zmarłych z lat 1761 - 1864. Wszystkie księgi przechowywane w APK stanowią duplikaty. Są prowadzone w języku rosyjskim pismem ręcznym - cyrylicą. W obrębie roku zakładano jedną księgę, podzieloną na trzy części dotyczące kolejno: urodzeń, małżeństw i zgonów. Każda z ksiąg kończy się spisem. Każdy akt ma formę opisową - daty, wiek rodziców, świadków i chrzestnych zapisywano słowami. Wszystkie daty podawano według dwóch porządków: kalendarza juliańskiego i gregoriańskiego. Z aktów można dowiedzieć się wiele ciekawych rzeczy: podawano np. imiona i nazwiska, wiek, zawód, miejsce zamieszkania świadków; w przypadki ślubu informację o poprzednich małżeństwach jeżeli takowe były, informacje o dacie i miejscu zapowiedzi przedślubnych.
Do parafii św. Józefa należały miejscowości: Kalisz (część), Tyniec, Rajsków, Nosków, Stare Miasto, Zagorzynek, Zawodzie, Pólko, Chmielnik, Piwonce, Rypinek i Lis. W 1876 r. parafia liczyła 3460 dusz. Średnio, w ciągu roku rodziło się 350 dzieci, 156 osób zawierało związek małżeński, umierało 185 osób. Do najczęściej nadawanych wówczas imion należały: Marianna, Józef, Helena, Stanisław. Organiści kościelni dość często figurowali jako świadkowie przy udzielaniu chrztu i przy śmierci. Spotykamy tutaj nazwiska m. in.: Jana Podsadnego, Antoniego Sobolewskiego, Wawrzyńca Janiaka.
Co ciekawe, z parafią są związane losy znanych osób z regionu kaliskiego. Tutaj był chrzczony Tadeusz Karol Kulisiewicz (akt nr 312 z 1899 r.), a jego rodzice zawierali ślub (akt nr 48 z 1888 r.). To tutaj zgłoszono zgon Adama Chodyńskiego w 1902 r. (akt nr 61) i Józefa Tadeusza Balukiewicza (akt nr 134 z 1907 r.). Zachował się również akt ślubu rodziców Haliny Sutarzewicz (akt nr 52 z 1893 r.). Wszystkei chętne osoby mogły zapoznać się z ww. aktami - zostały one zaprezentowane w sali w postaci mini wystawy.
Na koniec prelekcji Krystyna Bęcka zaznaczyła, że księgi metrykalne parafii pw. św. Józefa w Kaliszu są świetnym źródłem wiedzy, nieocenionym obiektem badań naukowych, trzeba jednak ogromnej cierpliwości i dokładności. By móc wyciągnąć jak najwięcej danych, konieczne jest stworzenie swoistego klucza działania. Na chwilę obecną zdigitalizowano 18 j.a. z tego zespołu. Narodowe Archiwum Cyfrowe zamieściło je w portalu internetowym www.szukajwarchiwach.pl. 20 j.a. pozostaje niezdigitalizowanych, z czego akta z lat 1906 - 1910 nie zostały zmikrofilmowane, a z lat 1875 - 1877 i 1883 - 1892 posiadają kopie na mikrofilmach.
Ksiądz prałat dr Jacek Plota podziękował prelegentce za przygotowanie tak ciekawego wystąpienia. Z ciekawością wysłuchał danych na temat parafii, zwłaszcza, że ma porównanie - parafia dysponuje dziś własnym archiwum i skarbcem. Dzięki pomocy historyków, archiwistów, muzealników, kościół może ocalić pamięć o najdawniejszych wydarzeniach swojej historii. Podczas spotkania na sali padł postulat konieczności przeprowadzania jak największej ilości indeksacji. Indeksy osobowe mogą dotyczyć właśnie akt metrykalnych, co czyni z powodzeniem od pewnego czasu Archiwum Państwowe w Kaliszu, czy nekropolii.
Na koniec spotkania dr Grażyna Schlender podziękowała wszystkim za przybycie i złożyła obecnym na sali osobom życzenia świąteczne. Miłym akcentem było wykonanie pamiątkowej fotografii oraz złożenie wpisu do kroniki archiwum.
Projekt i wykonanie dekoracji kwiatowych i świątecznych: Studio Florystyczne Magia Kwiatów Pani Moniki Duras.
