"Kalisz-Feniks 1914-2014" - sesja historyczna

Dnia 14 listopada odbyła się w kaliskim ratuszu sesja historyczna pt. "Przyodziany klęski chmurą i ognia purpurą - kaliski sierpień 1914". Została ona zorganizowana przez Miasto Kalisz - Wydział Kultury i Sztuki, Sportu i Turystyki, Miejską Bibliotekę Publiczną im. Adama Asnyka i Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej.

Zebranych gości oraz prelegentów powitał Adam Borowiak, dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Asnyka w Kaliszu, który wprowadził zebranych w klimat pamiętnych dni sierpnia 1914 r. Prezydent miasta Kalisza dr inż. Janusz Pęcherz, w swoim wystąpieniu podsumował wydarzenia związane z przedsięwzięciem "Kalisz-Feniks 1914-2014" i podziękował wszystkim osobom zaangażowanym w ich realizację. Inauguracyjną prelekcję wygłosił Ryszard Bieniecki, doradca prezydenta miasta Kalisza. Sesja stała się także okazją do uhonorowania dr. inż. Mieczysława Woźniaka - architekta i autora publikacji na temat zburzenia Kalisza medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis". Podczas sesji ogłoszeni zostali zwycięzcy konkursu na gazetę historyczną "JEDNODNIÓWKA KALISKA - FENIKS 1914". Moderatorem spotkania był Jerzy A. Splitt, dyrektor Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej.

Podczas sesji wygłoszone zostały referaty: Geneza i przebieg Wielkiej Wojny światowej ze szczególnym uwzględnieniem frontu wschodniego przez dr. inż. Mieczysława A. Woźniaka, Na pograniczu imperiów. Ostrów Wielkopolski przed wybuchem Wielkiej Wojny światowej Witolda Banacha, dyrektora Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego, Materiały ikonograficzne dokumentujące zniszczenie miasta w 1914 roku oraz jego odbudowę w zbiorach kaliskiego muzeum Anny Roth z Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej, Publikacje zwarte i informacje prasowe na temat katastrofy kaliskiej dr Bogumiły Celer z Książnicy Pedagogicznej im. Alfonsa Parczewskiego w Kaliszu, Miasto ponad ogień i czas. Echa katastrofy kaliskiej w literaturze, grafice i filmie Arkadiusza Błaszczyka z Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Asnyka w Kaliszu.

W sesji historycznej wzięli udział również pracownicy Archiwum Państwowego w Kaliszu: dyrektor dr Grażyna Schlender, która wygłosiła referat pt. Konkurs na odbudowę Kalisza, ogłoszony w 1915 roku przez warszawskie Koło Architektów oraz Edyta Pietrzak nt. Źródeł archiwalnych do dziejów Kalisza z lat Wielkiej Wojny światowej w zasobie Archiwum Państwowego w Kaliszu. W referacie dr Grażyny Schlender omówione zostały działania związane z zorganizowaniem konkursu na regulację i rozplanowanie miasta. Konkurs zgromadził wybitnych architektów polskich, którzy byli autorami prac, bądź zasiadali w jury konkursu. Autorka przedstawiła krótkie biogramy architektów związanych z konkursem, m.in. Zdzisława Kalinowskiego, Władysława Michalskiego, Tadeusza Tołwińskiego, Tadeusza Zielińskiego oraz Jana Heuricha, Franciszka Lilpopa czy Stefana Szyllera. Zaprezentowani zostali również członkowie Towarzystwa Kredytowego miasta Kalisza biorący czynny udział w pracach związanych z organizacją konkursu, m.in. Stanisław Bzowski, Alfons Parczewski, Kazimierz Rymarkiewicz i Wincenty Młynarski. Warto podkreślić, że mimo tego, że żadna z prac nie została w całości zrealizowana, to pewne koncepcje i projekty realizowane były w trakcie odbudowy miasta po 1918 r. Edyta Pietrzak w swoim wystąpieniu omówiła źródła archiwalne dotyczące Kalisza w okresie I wojny światowej zgromadzone w kaliskim archiwum głównie na podstawie akt zespołu Naczelnik Powiatu Kaliskiego [Deutscher Kreischef in Kalisch]. Prelegentka dodała również, że szczątkowe materiały aktowe dotyczące tego okresu znajdują się w zespołach Akta miasta Kalisza i Towarzystwo Kredytowe miasta Kalisza. Natomiast materiały ikonograficzne (fotografie i pocztówki) obrazujące zburzenie Kalisza w 1914 r. zgromadzone są w Zbiorze fotografii i pocztówek, Spuściźnie Tadeusza Martyna z Kalisza i Spuściźnie Władysława Kościelniaka z Kalisza.

Organizatorzy przewidują wydanie drukiem wszystkich referatów, które znalazły się w programie sesji.