19 września 2013 r. w sali recepcyjnej kaliskiego ratusza uroczyście zapromowano 2 tom Encyklopedii Solidarności pt. Opozycja w PRL 1976 - 1989. Spotkanie odbyło się z inicjatywy dr Grażyny Schlender, dyrektora Archiwum Państwowego w Kaliszu i jednocześnie autorki biogramów w Encyklopedii "S". Pojawiło się wielu wspaniałych gości m. in. dr Łukasz Kamiński Prezes Instytutu Pamięci Narodowej, Przemysław Miśkiewicz Przewodniczący Stowarzyszenia Pokolenie, Marek Drużka Dyrektor Oddziału IPN w Łodzi, Antoni Pietkiewicz, zaangażowany w tworzenie Regionu "S" w byłym województwie kaliskim, a zarazem były wojewoda kaliski i mazowiecki, dr inż. Janusz Pęcherz Prezydent Miasta Kalisza, Zygmunt Rolicz pierwszy Przewodniczący Zarządu Regionu "S", młodzież z III Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Kaliszu z opiekunem Sławomirem Przygodzkim, licznie zebrani przyjaciele Solidarności i przedstawiciele mediów.
Dr Grażyna Schlender przywitała zebranych nadmieniając, że data promocji, dostosowana wcześniej do terminu Prezesa IPN, zrządzeniem losu nawiązuje do pięknej tradycji kaliskiej "S" - 19 września 1980 r. trwał w najlepsze strajk w kaliskich "Winiarach". Zachowała się ulotka wyjaśniająca motywy strajku. Opisano w niej skandaliczne warunki pracy robotników, jak chociażby nagłe różnice temperatur w pomieszczeniach sięgające niemalże 60ºC, nawet szczury nie chciały się utrzymać w tamtych warunkach. Władza natomiast rozpuszczała liczne plotki na temat okupujących zakład pracowników. W takich okolicznościach jedyną osobą, która zgodziła się odprawić mszę w intencji strajkujących był nieustraszony jezuita o. Stefan Dzierżek. Władza miała w planach pacyfikację strajku. Pracownicy dokładnie 33 lata temu wydali odezwę do klasy robotniczej Kalisza z namową do strajku w całym mieście, a za namową Antoniego Pietkiewicza poprosili o otoczenie zakładu autobusami MPK i PKS - obawiano się bowiem rozlewu krwi. Solidarność odniosła pełen sukces.
W podobnym tonie przedstawił swoją prelekcję dr Łukasz Kamiński, absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, interesujący się dziejami opozycji wobec reżimu komunistycznego, obecnie piastujący stanowisko Prezesa IPN. Zasłynął także jako wydawca wyboru dokumentów z archiwów wschodnioeuropejskich, pokazujących reakcję krajów bloku sowieckiego na kryzys w Polsce w latach 1980 - 1981. Nasz znamienity gość podzielił się refleksją na temat miejsca Solidarności w najnowszej historii Polski i świata. Dla tych, którzy bezpośrednio uczestniczyli w narodzinach "S" i jej walce z komunistami ten czas był najważniejszym i najpiękniejszym okresem w życiu. Solidarność musi być fenomenem chociażby z tego względu, że doczekała się własnego opracowania encyklopedycznego, a w latach 80. XX w. była na pierwszych stronach gazet z całego świata. Dr Łukasz Kamiński wyjaśnił, że dla niego osobiście Solidarność jest jednym z trzech najważniejszych wydarzeń XX wieku w Polsce obok walki o niepodległość w 1918 r. i fenomenu Polskiego Państwa Podziemnego. Gdyby przenieść się czasie do wiosny 1980 r., można by stwierdzić ze zdumieniem, że wówczas nikomu nie śnił się upadek świata komunistycznego. Nawet Kościół Katolicki próbował wówczas jakoś "ułożyć się" i współistnieć z komuną. Należy także zaznaczyć, że na świecie odbyło się wiele rewolucji, większość z nich zatrzymała się jednak na etapie ulicy, a członkom "S" udało się przejść do kolejnego etapu wzięcia odpowiedzialności za swoje poczynania. To wszystko wzięło się z ogromnej nadziei, która powinna przyświecać także przyszłym pokoleniom. Dziś po latach z pewnością nie ma takiej rodziny w Polsce, w której nie byłoby jakiegoś członka Solidarności. Był to ruch, który w krótkim czasie porwał tłumy i połączył różne generacje i grupy zawodowe.
Kolejnym punktem programu była promocja 2 tomu Encyklopedii Solidarności przez Przemysława Miśkiewicza Przewodniczącego Stowarzyszenia Pokolenie i dr Grażynę Schlender pełnomocnika Encyklopedii "S" na Region Wielkopolska Południowa. Sylwetkę Przemysława Miśkiewicza przedstawiła dyrektor Archiwum Państwowego w Kaliszu. Jest to postać iście nietuzinkowa. Studiował prawo na Uniwersytecie Śląskim. Działał aktywnie w okresie stanu wojennego, wspierał opozycjonistów. Był kolporterem prasy podziemnej, brał udział w akcjach plakatowania, pisał solidarnościowe hasła na murach. Jak sam o sobie mówi, jest człowiekiem Solidarności, który nigdy nie był w Solidarności. Nigdy bowiem nie był pracownikiem, a tym samym nie mógł przystąpić do związku. Służba Bezpieczeństwa w stanie wojennym nadała mu trzy kryptonimy "Akademik", "Kolporter", "Mecenas". W 1997 r. był współzałożycielem Stowarzyszenia Pokolenie, w 2001 r. został jego przewodniczącym, a od 2006 r. szefuje programowi badawczemu Encyklopedii Solidarności. Przemysław Miśkiewicz gorąco żałuje, że nigdy nie był związkowcem - odczuł to biorąc udział w niedawnych manifestacjach w Warszawie. Według niego dług publiczny wobec ówczesnych bohaterów lat 80. nadal nie został spłacony. Pewną formą rekompensaty ma być właśnie Encyklopedia Solidarności. Ówczesnym działaczom należy się pamięć. Zwłaszcza, że pokolenie "S" powoli odchodzi. Dla Przemysława Miśkiewicza impulsem do wydania Encyklopedii była śmierć jego koleżanki, zasłużonej członkini związku, o której nikt dzisiaj by już nie pamiętał, gdyby nie wydawnictwo. Ma ono być pomnikiem papierowej rewolucji - papierowej, bo opartej w dużej mierze na pismach z tzw. drugiego obiegu. W Polsce w latach 80. XX wieku wydawano ponad 5000 tytułów podziemnej prasy. Podczas protestów Polska była cała kolorowa, radosna.
Na tym polega fenomen - rewolucja "S" była pokojową rewolucją. Z tego względu należy się jej odpowiednie upamiętnienie. W zamyśle redaktorów było wydanie pięciu tomów do 2010 r., co szybko jednak okazało się niemożliwością. Wynika to z braku środków finansowych, ale i ogromnej pracy przy weryfikacji poszczególnych biogramów. Są one sprawdzane w oparciu o ankiety, kwerendy i prasę z tamtych lat. Planuje się wydanie kolejnych tomów w latach 2014, 2016, 2018. Ciągle przybywa biogramów, inne trzeba zmodyfikować na skutek napływu nowych informacji wartych zamieszczenia.
Pan dr Łukasz Kamiński dopowiedział w zastępstwie nieobecnego dr. Grzegorza Waligóry redaktora naczelnego 2 tomu, że zawiera on ponad 1000 haseł, z czego każde wymaga pracy równej opracowaniu co najmniej artykułu. Ciężko bowiem odtworzyć to, co działo się w konspiracji, a pracę w poszczególnych regionach trzeba dodatkowo skoordynować.
Dr Grażyna Schlender opowiedziała o swojej przygodzie z Encyklopedią "S", która rozpoczęła się w latach 2006 - 2007. Pani Mirosława Łątkowska z Oficyny Wydawniczej Volumen złożyła jej propozycję objęcia roli pełnomocnika na Region Wielkopolska Południowa. Sama autorka miała już bazę merytoryczną, napisała bowiem dwie książki: w roku 2000 "Solidarność" Wielkopolski Południowej w latach 1980-2000 i 2005 pt. NSZZ "Solidarność" w województwie kaliskim w latach 1980-1990. W całej siatce regionu znalazło się wówczas ok. 140 osób. W 1 tomie ukazało się 25 biogramów osób z byłego województwa kaliskiego i 3 hasła; w 2 tomie 24 biogramy, w tym 21 działaczy i 3 osób związanych z opozycją: ks. Aleksandra Jacyniaka, Zdzisława Kąkola i ks. Janusza Kulbarscha. Każda z osób, które znalazły się w wydawnictwie figuruje w nim najzupełniej słusznie i zasłużenie.
Trwają już prace nad wydaniem w 2014 r. 3 tomu. Na razie jednak trzeba odpowiednio uhonorować bohaterów 2 tomu z regionu kaliskiego. Ceremonii przekazania uroczyście egzemplarzy Encyklopedii Solidarności dokonał Prezydent Miasta Kalisza dr inż. Janusz Pęcherz, który ufundował te wydawnictwa dla osób zasłużonych. W obecności wspaniałych gości, członków, przyjaciół i sympatyków "S", młodzieży i dziennikarzy, uhonorowane zostały następujące osoby:
- Marek Aleksandrzak z Kalisza
- Maria Bykowska z Kępna
- Andrzej Furmaga z Kalisza
- Andrzej Gołębiewski z Kalisza
- Edward Grzeliński z Kalisza
- Józef Handrysik z Kępna (pośmiertnie)
- ks. Aleksander Jacyniak z Kalisza
- Zdzisław Kąkol z Kalisza (pośmiertnie)
- Stanisław Kończalik z Jarocina (pośmiertnie)
- Jerzy Koralewski z Ostrowa Wlkp.
- Piotr Krupot z Wieruszowa
- Stanisław Kuczyński z Pleszewa
- Ks. Janusz Kulbarsch z Pleszewa (pośmiertnie)
- Stefan Łyszczak z Ostrowa Wlkp.
- Marek Pawlak z Kalisza
- Roman Pawłowski z Ostrzeszowa (pośmiertnie)
- Bohdan Pilarski z Wieruszowa
- Zygmunt Rolicz z Sycowa
- Henryk Siciński z Jarocina
- Alojzy Stambuła z Ostrzeszowa (pośmiertnie)
- Kazimierz Szymczak z Jarocina
- Sławomir Wichliński z Kalisza
- Józef Wróbel z Ostrowa Wlkp.
- Antoni Zgorzelak z Pleszewa (pośmiertnie)
Przemysław Miśkiewicz był pod ogromnym wrażeniem frekwencji spotkania, obecność młodzieży dobrze wróży na przyszłość. Solidarność jeszcze nie powiedziała ostatniego słowa.
Głos zajął też Antoni Pietkiewicz, pionier kaliskiej "S". Złożył on ogromne podziękowania związkowcom, zwrócił uwagę na fakt, że tworzyli oni wielkie dzieło i przeszli tym samym do historii. Wzięli odpowiedzialność za swoje państwo i taka postawa powinna być chwalona. Solidarności nie należy się wstydzić, powinna być naszą chlubą.
Antoni Pietkiewicz wyraził też podziw dla pomysłodawców i autorów Encyklopedii Solidarności. Nie jest łatwo bowiem pisać o ludziach, którzy jeszcze żyją. Wymaga to ogromnej odwagi, na którą nie każdego stać. O dokładności promowanego wydawnictwa niech świadczy fakt, że nawet Antoni Pietkiewicz nie kojarzy wszystkich osób z regionu, których biogramy znalazły się w wydawnictwie.
Miłym finałem uroczystości było wspólne spożycie przez wszystkich gości tortu, z cukierni Tomasza Vogta z Pleszewa, w kształcie 2 tomu Encyklopedii Solidarności. W spokojnej atmosferze, przy filiżance kawy przyszedł czas na rozmowy i wspomnienia ludzi, którzy nie widzieli się od wielu lat, a ponownie spotkali się za sprawą Encyklopedii Solidarności. Sala recepcyjna, udekorowana piękną kompozycją kwiatową z firmy Stanisława Tyca z Kalisza, przepełniła się serdecznością, radością i nadzieją.Szczegółowe biogramy wszystkich działaczy opozycji z Wielkopolski Południowej, w tym także głównych bohaterów 2 tomu, autorstwa dr Grażyny Schlender, są dostępne na stronie internetowej Encyklopedii Solidarności (www.encyklopedia-solidarnosci.pl).
